Śladami dwóch dawnych łemkowskich wsi – z Regietowa na Przełęcz Regetowską

Plan wycieczki

1. Wycieczkę rozpoczynamy przy cerkwi św. Michała Archanioła w Regietowie. Kierujemy się na południe, w stronę granicy słowackiej, za znakami żółtego szlaku rowerowego . Po 800 metrach marszu spotykamy żółty szlak pieszy , którym będziemy wędrować aż do Przełęczy Regetowskiej.
2. Po lewej stronie mijamy bazę namiotową (czynną w okresie wakacyjnym). W tym miejscu drogę przecina szlak koloru czerwonego – to Główny Szlak Beskidzki. Kilkaset metrów dalej po obu stronach drogi znajdują się bobrowiska (żeremia bobrów można zobaczyć zwłaszcza po prawej stronie).
3. Idziemy dalej, w górę doliny. Po prawej stronie mijamy betonowy słup, który wskazuje drogę do cmentarza wojennego nr 48. Nadal za szlakiem żółtym dochodzimy do cerkwiska oraz starego wiejskiego cmentarza. Tutaj kończy się asfalt.
4. Idziemy bardzo łagodnie w górę. Po lewej stronie widzimy zalesiony wierzchołek Jaworzyny Konieczniańskiej. Na wzgórzu mijamy ładną drewnianą dzwonniczkę. Jeszcze kilkaset metrów odkrytą przestrzenią i wchodzimy do lasu.
5. Dochodzimy na Przełęcz Regetowską, gdzie znajduje się wiata turystyczna oraz węzeł szlaków. Stąd możemy kontynuować naszą wędrówkę w kierunku słowackiej wsi Regetovka lub wybrać się na szczyt Jaworzyny Konieczniańskiej. Możemy też wrócić tą samą drogą do centrum Regietowa.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Nad potokiem Regetówka leżały niegdyś dwie łemkowskie wioski – Regetów Wyżny i Regetów Niżny. Łemkowie zostali wysiedleni z tych terenów w ramach akcji „Wisła” w roku 1947. Dziś wędrując Doliną Regetówki spotkamy pozostałości po czasach, kiedy toczyło się tu normalne codzienne życie. Są to liczne przydrożne kamienne krzyże, dawny wiejski cmentarz oraz cerkwisko (miejsce, w którym stała niegdyś cerkiew).
2. Przez teren dawnej wsi wiedzie Wielokulturowy Szlak Huculski oznaczony tablicami informacyjnymi. Na jednej z nich widnieje napis: „Regietów Wyżny – wieś, której nie ma”. Na niewielkim wzniesieniu stoi drewniana dzwonniczka, która powstała w 2007 roku i ma upamiętniać wysiedlonych mieszkańców Regietowa.
3. Stadnina Koni Huculskich „Gładyszów” w Regietowie to największe w Europie stado hodowlane koni rasy huculskiej. Hucuły to bardzo wytrzymałe i silne konie o łagodnym usposobieniu. Dobrze tolerują trudne górskie warunki. Są inteligentne i cierpliwe, często wykorzystuje się je do hipoterapii. Jeśli będziemy mieć odrobinę szczęścia, spotkamy je podczas naszej wędrówki.
4. Cmentarz wojenny nr 48 z okresu I wojny światowej położony jest na północno-wschodnich zboczach Jaworzynki. Na cmentarzu pochowano 210 żołnierzy dwóch armii – austro-węgierskiej oraz rosyjskiej. Projektantem wojennej nekropolii był wybitny słowacki architekt Dušan Jurkovič.

Warianty i modyfikacje

1. W zależności od sił i kondycji możemy wydłużyć naszą wędrówkę, odwiedzając po drodze inne ciekawe miejsca. Polecamy zajrzeć na cmentarz wojenny nr 48, który znajduje się na stokach Jaworzynki. Prowadzi do niego szlak cmentarny znaczony biało-czarnymi kwadratami. Idąc od Stadniny Koni w kierunku granicy ze Słowacją, mniej więcej w połowie doliny, należy odbić w prawo (w miejscu betonowego drogowskazu). Od tego miejsca do cmentarza dojdziemy w ok. 20 minut ścieżką przez łąki, ostatni odcinek wydeptaną leśną dróżką.
2. Trasę możemy wydłużyć, zaliczając szczyt Jaworzyny Konieczniańskiej (881 m n.p.m.). W tym celu z Przełęczy Regetowskiej skręcamy w lewo za znakami szlaku czerwonego . Czeka nas dość mozolna wędrówka ok. 45 minut przez las. Pamiętajmy, że szlak ten wiedzie granicą polsko-słowacką.
3. Ciekawym pomysłem jest spacer do miejscowości Regetovka położonej na Słowacji. W tym celu od Przełęczy Regetowskiej kierujemy się za znakami szlaku żółtego. Do celu dotrzemy w ok. 50 minut. Pamiętajmy, że na Przełęczy Regetowskiej przekraczamy granicę, zatem miejmy przy sobie dowód tożsamości. W Regetovce znajduje się kilka wyciągów narciarskich oraz cerkiew grekokatolicka św. Dymitra.

Wskazówki praktyczne

1. Do Regietowa nie dojeżdża komunikacja publiczna, zatem ta propozycja jest przeznaczona dla turystów zmotoryzowanych. Samochód najlepiej zaparkować na niewielkim parkingu nieopodal cerkwi św. Michała Archanioła.
2. Na terenie Stadniny Koni Huculskich działa karczma regionalna, w której możemy spróbować potraw kuchni łemkowskiej oraz rozmaitych lokalnych przysmaków. Wodę możemy uzupełnić w bazie namiotowej, która znajduje się na początku naszej wędrówki. Pamiętajmy jednak, że baza działa tylko w miesiącach wakacyjnych.
3. Trasa przez Dolinę Regetówki w wariancie podstawowym świetnie nadaje się na rower. Szlak jest łagodny i wiedzie początkowo asfaltem, następnie utwardzoną drogą.
4. Ponieważ trasa wiedzie terenem przygranicznym, w telefonie będziemy „łapać” sieć słowacką. Schodząc na słowacką stronę, musimy mieć ze sobą dowód tożsamości.
5. W przewodnikach oraz na mapach widnieją dwie pisownie wsi: Regetów (dawna nazwa) oraz Regietów (nazwa współczesna). W 1968 roku nazwę wsi oficjalnie zmieniono na „Regietów”.