Rezerwat Kamień nad Jaśliskami pętlą z Lipowca

Plan wycieczki

1. Wycieczkę rozpoczynamy we wsi Lipowiec przy Gospodarstwie Agroturystycznym Ostoja.
2. Rozpoczynamy wędrówkę szlakiem żółtym , który biegnie cały czas wzdłuż głównej szutrowej drogi.
3. Na samym początku przy drogowskazach należy przekroczyć most na potoku Bełcza. Dochodzimy do Przełęczy Beskid nad Czeremchą i równocześnie do granicy Polsko Słowackiej.
4. Następnie skręcamy w lewo w kierunku szczytu Fujów (Fedorkov) i później Kamień. Cały czas podążamy wzdłuż granicy i słupków granicznych.
5. Dochodzimy to tablicy słowackiej z napisem Kamień 857m. Stąd kierujemy się w lewo na właściwy szczyt Kamienia - trójkątne niebieskie znaki . Później musimy nieco się cofnąć.
6. Podążamy kolejną ścieżką znakowaną w postaci żółtych kwadratów prowadzącą w kierunku wsi Lipowiec. Kończymy wędrówkę przy moście, gdzie rozpoczynaliśmy wycieczkę.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Znajdujemy się w Lipowcu. Jest to wioska założona w XVI wieku, dziś składająca się tylko z kilku gospodarstw. Osada została założona na trakcie handlowym prowadzącym na Węgry, wynikiem czego był jej rozwój. Wioska była również niejednokrotnie niszczona przez działania wojenne księcia węgierskiego Rakoczego, a także działania I i II wojny światowej.
2. We wsi funkcjonuje gospodarstwo agroturystyczne Ostoja wraz ze stadniną koni. Miejsce to razem z 36 innymi  obiektami ekomuzealnymi tworzy tzw. „Ekomuzeum – Beskidzkie Wędrowanie” Projekt ten powstał w oparciu o miejscową kulturę, tradycję regionu, bogactwo przyrodnicze i lokalne produkty kulinarne i rękodzielnicze. Gospodarstwo oferuje gościom pokoje, gastronomię, jazdę konną, przejażdżki bryczką.
3. Będziemy poruszać się na terenie Jaśliskiego Parku Krajobrazowego. Park powstał w 1982 roku w celu ochrony wtórnie zdziczałej przyrody po wysiedleniach ludności łemkowskiej po II wojnie światowej. Park chroni przede wszystkim górne dorzecza dwóch beskidzkich rzek. Są nimi Wisłoka i Jasiołka.  Do tej drugiej wpada potok Bełcza wzdłuż którego przebiega nasza trasa.
4. Dochodzimy do miejsca, w którym po naszej lewej stronie zobaczymy cerkwisko. Znajduje się tu cmentarz z kamiennymi nagrobkami. Funkcjonowała w tym miejscu cerkiew unicka powstała w 1931 r. Została rozebrana w 1946 r. Ciekawostką wioski jest fakt, iż przez pewien czas we wsi funkcjonowały aż 3 cerkwie.
5. Kolejno będziemy mijać gospodarstwa dawnego PGRu. Było to Państwowe Gospodarstwo Rolnicze posiadające głównie owczarnie. Następnie wejdziemy do opuszczonej łemkowskiej wioski o nazwie Czeremcha. To tutaj na przełomie 16 i 17 wieku stacjonowały oddziały wojskowe konfederacji barskiej. Miniemy również ruinę strażnicy granicznej. W okresie międzywojennym strażnica kontrolowała granicę Polski i Czechosłowacji.
6. Dochodzimy do Przełęczy Beskid nad Czeremchą. Jest to przełęcz przez którą kupcy węgierscy wędrowali do Polski w celu handlowania słynnymi winami. Droga ta nazwana jest traktem węgierskim.  Na przełęczy wybudowano tzw. Witacz Gminy Jaśliska. Jest to ciekawy obiekt, który nawiązuje do tradycji miejscowego budownictwa. Wewnątrz witacza znajdziemy ławki. Jest to symbol schronienia w górach, który nawiązuje dodatkowo do pieszych wędrówek Karola Wojtyły.
7. Mijając szczyt Fujów wejdziemy na teren Rezerwatu Kamień nad Jaśliskami. Rezerwat założony w celu ochrony typowej rzeźby Beskidu Niskiego wraz z porastającym go lasem bukowym i bukowo-jodłowym. Ochrania również ostańce skalne oraz bagniska nazywane przez miejscową ludność „berezedniami”.
8. Przy szczycie znajduje się Słowacka tablica (kamień 857 m) z opisem szlaków. Pamiętajmy, iż w masywie Góry Kamień znajduje się zespół cmentarzy z I wojny światowej. Są one pokłosiem ciężkich walk toczonych na przełomie 1914/1915 roku oraz wiosną 1915. Wydarzenia te dotyczą próby przełamania przez wojska rosyjskie głównego grzbietu Karpat, których celem było wdarcie się na Nizinę Węgierską.
9. Podążając za znakami niebieskimi docieramy na szczyt Kamień. Będąc u celu znajdziemy kopiec z kamieni, na której jest tabliczka z nazwą szczytu. Nieopodal znajduje się też krzyż upamiętniający Jana Pawła II.  W górnych partiach szczytu znajdziemy liczne wychodnie skalne piaskowców. Szczyt Kamień zaliczany jest do korony Beskidu Niskiego.

Warianty i modyfikacje

1. Zachęcamy do krótkiego wydłużenia trasy w celu obejrzenia cmentarzy z I wojny światowej.
2. Trasę można skrócić. W miejscu gdy docieramy do szlaku niebieskiego nie idziemy w stronę przełęczy Beskid. Skręcamy w lewo i podążamy ścieżką dydaktyczno przyrodniczą (droga asfaltowa tutaj się rozpoczyna). Omijamy szczyt Fujów i również dochodzimy do granicy państwowej.
3. Schodząc z Kamienia możemy pójść wzdłuż szlaku zielonego przez szczyt Łozowa. Jest to tzw. „Spirytusowa Droga”. Szlak kończy się przy drodze asfaltowej obok Gutkowskiej Koliby.

Wskazówki praktyczne

1. Do wsi Lipowiec należy przyjechać swoim transportem.  Zważmy jednak na fakt, iż droga asfaltowa przed wsią kończy się. Niewielką część drogi musimy przejechać drogą z wybojami!
2. Na samym początku wędrówki znajduje się drogowskaz wskazujący kierunki w różne strony. Może być on nieco mylący. Pamiętajmy aby przejść tutaj przez most i kontynuować podróż.
3. Dla osób, które lubią uprawiać turystykę konną polecamy skorzystać z usług gospodarstwa agroturystycznego Ostoja.
4. W Jaśliskach funkcjonują dwa sklepy spożywcze oraz bar.
5. Do Jaślisk możemy dostać się busem relacji Krosno - Wola Niżna.
6. Nazewnictwo szczytów w Paśmie Granicznym może być różne w zależności od mapy jaką posiadamy. Szczyt Fujów na niektórych mapach podpisany jest jako: Fedorkov.
7. Z uwagi na teren przygraniczny pamiętajmy o ewentualnych opłatach ze strony słowackich sieci telekomunikacyjnych.