Diabli Kamień i Wodospad Magurski w Foluszu

Plan wycieczki

1. Wędrówkę zaczynamy w centrum Folusza, w pobliżu Parku Rozrywki i Edukacji Ekologicznej, gdzie znajduje się węzeł szlaków. Idziemy szlakiem zielonym przez wieś, w kierunku Mrukowej.
2. Po około 1 km marszu dochodzimy do miejsca biwakowego. Po prawej stronie mijamy oczko wodne. Wchodzimy na teren Magurskiego Parku Narodowego. W tym miejscu rozpoczyna się Ścieżka przyrodnicza Folusz znaczona czerwoną skośną kreską na białym tle .
3. Trzymając się znaków ścieżki przyrodniczej skręcamy w prawo i wchodzimy do lasu. Teraz łagodnie w górę idziemy leśną doliną. Po około 30 minutach marszu dochodzimy do Wodospadu Magurskiego.
4. Spod wodospadu wspinamy się stromiej w górę – na tym odcinku zainstalowano ułatwienia w postaci schodków i drewnianych poręczy. Teren stopniowo się wypłaszcza, a szlak wiedzie pięknym bukowym lasem.
5. Mijając kolejne przystanki ścieżki dochodzimy do imponującej wychodni skalnej – Diablego Kamienia. Po zwiedzeniu tej atrakcji przyrodniczej schodzimy schodami w dół, do doliny potoku Kłopotnica. Leśną dróżką dochodzimy do niewielkiej polany, na której znajdują się ławki oraz drogowskaz ze szlakami wiodącymi w pasmo Magury Wątkowskiej.
6. Teraz szlak wiedzie szutrową drogą wzdłuż potoku Kłopotnica. Po prawej stronie mijamy ruiny tartaku z początku XX wieku. Docieramy do asfaltu, mijamy ośrodek zarybieniowy i sezonowy bar. Dochodzimy do centrum Folusza – do miejsca, w którym zaczynaliśmy wędrówkę.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Folusz to osada położona w dolinie potoku Kłopotnica, na granicy Magurskiego Parku Narodowego. Jest to atrakcyjna baza wypadowa w pasmo Magury Wątkowskiej – z doliny prowadzą aż trzy znakowane szlaki na grzbiet główny. Czwarty szlak, interesujący pod względem krajoznawczym, wiedzie z Folusza do Mrukowej. W miejscowości zachowały się ruiny potężnego niegdyś tartaku zbudowanego na początku XX wieku, należącego wówczas wraz z pobliskimi lasami do ss. Norbertanek z krakowskiego Zwierzyńca.
2. Ścieżka przyrodnicza Folusz wiedzie w całości przez teren Magurskiego Parku Narodowego. Na trasie znajduje się 12 przystanków, każdy opatrzony jest tabliczką z opisem miejsca oraz ciekawostkami dotyczącymi przyrody. W pobliżu Diablego Kamienia oraz Wodospadu Magurskiego, na drewnianych słupkach, umieszczono pamiątkową pieczątkę dla tych, którzy chcą zdobyć Magurską Odznakę Terenową. Ciekawość może wzbudzić oczko wodne i obserwacja płazów, aktywnych zwłaszcza w porze wiosennej. Na uwagę zasługuje buczyna karpacka i dorodne buki, których wysokość dochodzi tu do 30 metrów. Wędrując w porze letniej, przy odrobinie szczęścia, możemy spotkać nadobnicę alpejską – to piękny chrząszcz, którego najliczniejsza populacja znajduje się w Magurskim Parku Narodowym.
3. Diabli Kamień to imponująca rozmiarami wychodnia skalna, którą tworzy sześć bloków skalnych o ciekawych kształtach. Wokół wychodni wytyczono alejkę z drewnianymi poręczami, dzięki czemu bezpiecznie możemy zwiedzić tę osobliwość przyrodniczą, jednocześnie nie rozdeptując terenu. Z miejscem tym jest związana legenda. Otóż diabły miały zrzucić potężny głaz na kościół w pobliskim Cieklinie. Wzięły więc największy kamień, jaki znalazły na Magurze Wątkowskiej. Kiedy były w pobliżu Folusza, zapiał kur i diabły straciły swoje moce. Głaz wypadł z ich szponów, rozbijając się na mniejsze kawałki. Od tej pory leży na zboczach góry Kosma, a my możemy podziwiać jego finezyjne kształty.
4. Wodospad Magurski jest położony w środku lasu, na południe od Folusza. Zasilany jest wodą spływającą ze stoków gór Kosma (675 m n.p.m.) i Kosińskiej (700 m n.p.m.). W okresach suszy woda bardzo delikatnie sączy się po progach skalnych, zaś po ulewnych deszczach spada intensywnymi strumieniami w głąb doliny. W pobliżu wodospadu możemy zaobserwować głęboko wciętą dolinę o stromych zboczach wyżłobioną przez potok – jest to tak zwana dolina V-kształtna.

Warianty i modyfikacje

1. Trasę możemy zmodyfikować, zaliczając samą Ścieżkę przyrodniczą Folusz bez robienia pętli. W takim przypadku odpuszczamy marsz asfaltem przez wieś. Jeśli wybierzemy ten wariant, po przejściu ścieżki wracamy do samochodu tą samą drogą.
2. Ścieżkę przyrodniczą Folusz możemy przejść w obu kierunkach. Proponujemy jednak rozpocząć trasę przy oczku wodnym, gdzie znajduje się pierwszy przystanek ścieżki.
3. Ciekawym uzupełnieniem trasy jest króciutka, ale ciekawa ścieżka przyrodnicza „Dolina Kłopotnicy” znajdująca się w Parku Rekreacji i Edukacji Ekologicznej w centrum Folusza. To znakomita alternatywa dla rodzin z dziećmi.
4. Trasę możemy połączyć z wędrówką na szczyt Magury (829 m n.p.m.). W takiej sytuacji po zejściu z Diablego Kamienia kierujemy się za znakami szlaku zielonego na południe. Szlak zielony na tym odcinku został wytyczony niedługo po utworzeniu Magurskiego Parku Narodowego i jest nazywany Ścieżką Pierwszego Dnia. Jeśli wybierzemy ten wariant, musimy mieć większy zapas czasu, albowiem do szczytu jest około 4 km.

Wskazówki praktyczne

1. Do Folusza kursują autobusy z Jasła. Łatwo tu dojechać samochodem, bowiem Folusz leży niedaleko drogi wojewódzkiej nr 993 prowadzącej z Gorlic do Nowego Żmigrodu. W miejscowości jest sporo możliwości zaparkowania samochodu. Duży parking znajduje się w centrum wsi, niedaleko Parku Rekreacji i Edukacji Ekologicznej. Mniejsze parkingi zlokalizowano w pobliżu pierwszego i ostatniego przystanku Ścieżki przyrodniczej Folusz.
2. Trasa wiedzie przez teren Magurskiego Parku Narodowego. Od 1 maja do 31 października obowiązuje zakup biletu wstępu. Bilet do parku możemy kupić online na platformie eparki.pl lub w punkcie kasowym w Foluszu zlokalizowanym na trasie naszej ścieżki.
3. W centrum Folusza znajduje się smażalnia i łowisko pstrąga „Fish Bar PiK”, w którym można się pożywić. Ośrodek jest otwarty w sezonie turystycznym – od kwietnia do października. Znajduje się tu sporo zadaszonych stolików oraz duży parking. W miejscowości działa też sklep, w którym można zakupić prowiant na wędrówkę.
4. Mimo że trasa nie jest trudna, należy się do niej przygotować jak do górskiej wędrówki, bowiem nawierzchnia na szlaku jest typowo terenowa. Na trasie znajdują się ławeczki, a na każdym przystanku umieszczono opis z ciekawostkami dotyczącymi terenu. Na pierwszym przystanku ścieżki, nieopodal oczka wodnego, zlokalizowana jest obszerna wiata turystyczna. Na szlaku są udogodnienia w postaci poręczy i drewnianych schodów.