Nieznajowa z Rostajnego

Plan wycieczki

1. Wycieczkę rozpoczynamy w pobliżu Rostajnego, 8 km za Krempną, przy drodze wojewódzkiej nr 992 – w miejscu, gdzie stoi drogowskaz „Nieznajowa 2 km”. Mijamy tablicę Magurskiego Parku Narodowego i wkraczamy na utwardzoną drogę zamkniętą dla ruchu samochodowego.
2. Wchodzimy na teren dawnej wsi Nieznajowa – tu tablica informacyjna oraz mapka z rozłożeniem dawnej zabudowy. Mijamy pierwsze kapliczki przydrożne (w tym charakterystyczną kapliczkę z 1901 roku przedstawiającą świętą Rodzinę, nieco dalej krzyż zrobiony z piaskowca). Dochodzimy do symbolicznych drzwi w miejscu nieistniejącej wsi.
3. Dochodzimy do rozdroża. Przekraczamy bród na potoku Zawoja (niedaleko tego miejsca Zawoja wpada do Wisłoki) i skręcamy w prawo w stronę Wołowca. Prowadzi tędy żółty szlak turystyczny . Wędrujemy wąską ścieżką wśród łąk. Po około 500 metrach dochodzimy do starego cmentarza wiejskiego w Nieznajowej oraz cerkwiska (miejsca, gdzie dawniej stała cerkiew).
4. Po zwiedzeniu cmentarza idziemy dalej żółtym szlakiem w głąb doliny. Po drodze mijamy kolejne kapliczki przydrożne (w tym odnowiony krzyż trójramienny z 1907 roku, kamienną figurę Matki Bożej z 1913 roku). Nieco dalej drogi się rozchodzą (lewa odnoga – wyraźna wydeptana ścieżka – to szlak narciarski).
5. Dochodzimy kolejny raz do potoku Zawoja. W tym miejscu możemy przekroczyć bród i powędrować dalej w stronę Wołowca lub wrócić do Rostajnego tą samą drogą. Możemy też wrócić do rozdroża i obrać kierunek w stronę Radocyny (trzymając się żółtego szlaku).

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Nieznajowa to nieistniejąca łemkowska wieś położona u ujścia Zawoi do Wisłoki i jedna z ładniejszych dolin w Beskidzie Niskim. Przed wybuchem II wojny światowej w wiosce mieszkało prawie 250 osób. W miejscowości stała piękna drewniana cerkiew, prawosławna świątynia, szkoła, karczma, działały dwa sklepy oraz dwa tartaki, cyklicznie organizowano znane w regionie targi. Dziś wędrując po dolinie Nieznajowej nie spotkamy już dawnych jej mieszkańców. Po dawnej łemkowskiej wsi pozostały m.in. liczne krzyże i kapliczki przydrożne, a także wiejski cmentarz z kilkunastoma zachowanymi nagrobkami. Dawna drewniana cerkiew śś. Kosmy i Damiana zbudowana końcem XVIII wieku zawaliła się w latach 60. XX wieku, kiedy tereny te służyły jako miejsce do wypasu owiec. Większa część Nieznajowej wchodzi obecnie w skład Magurskiego Parku Narodowego – zachodnia granica parku wiedzie wzdłuż Wisłoki, a później wzdłuż potoku Zawoja. Przez teren dawnej wsi biegnie żółty szlak turystyczny, który zaczyna się w Foluszu, a kończy na przełęczy Dujawa w Koniecznej, na granicy polsko-słowackiej. W dolinie Nieznajowej kręcono sceny do filmu „Wino truskawkowe”.

Warianty i modyfikacje

1. Trasę możemy wydłużyć i pomaszerować z Nieznajowej w kierunku Radocyny. W tym celu przekraczamy bród na Zawoi i skręcamy w lewo na drogę gruntową. Obieramy szlak koloru żółtego . Do celu dojdziemy w około 50 minut (jest to odległość około 3 km). Podczas wędrówki będziemy musieli kilka razy przekroczyć bród na Wisłoce. To ładna krajobrazowo trasa. Do Rostajnego wracamy tą samą drogą.

Wskazówki praktyczne

1. Na wycieczkę najlepiej przyjechać własnym transportem. Rostajne (obecnie Rozstajne) to nieistniejąca łemkowska wieś położona około 8 km za Krempną, rozciągnięta przy drodze nr 992 prowadzącej z Jasła do Ożennej i dalej do granicy ze Słowacją. Parkujemy na niewielkiej zatoczce przy skręcie oznaczonym tabliczką „Nieznajowa 2 km”.
2. Na miejsce startu można przyjechać autobusem z Jasła, który jedzie przez Nowy Żmigród i Krempną do miejscowości Grab, jednak kursy te realizowane są dość rzadko (cztery kursy w ciągu dnia). Wysiadamy na przystanku Rostajne Osada.
3. Trasa wiedzie przez teren Magurskiego Parku Narodowego. Od 1 maja do 31 października obowiązuje zakup biletu wstępu. Bilet do parku możemy kupić online na platformie eparki.pl lub stacjonarnie w Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym w Krempnej, w godzinach otwarcia placówki.
4. Szlak wiedzie najpierw utwardzoną drogą przez dolinę, zatem na trasie nie spotkamy stromych podejść ani zejść. Po przekroczeniu brodu szlak staje się bardziej terenowy, wiedzie wąską ścieżką wśród łąk. Pewnym utrudnieniem może być przekroczeniu brodu na Zawoi. Jeśli wybierzemy wariant wędrówki w kierunku Wołowca, bród na Zawoi będziemy przekraczać kilkukrotnie. Jeśli obierzemy przeciwny kierunek – czyli wędrówkę w stronę Radocyny – czeka nas przeprawa przez brody na Wisłoce.
5. Na trasie nie ma schroniska. Zaznaczona na mapach Chatka w Nieznajowej – która działała niegdyś w miesiącach wakacyjnych – jest obecnie zamknięta. Jeśli planujemy odwiedziny w Chatce, sprawdźmy wcześniej na profilu na FB, czy w danym dniu obiekt jest otwarty. Jeśli z Nieznajowej udamy się na wędrówkę w stronę Radocyny, na miejscu możemy skorzystać z oferty gastronomicznej Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego Lasów Państwowych „Radocyna”.