Radocyna pętlą z Koniecznej

Plan wycieczki

1. Wycieczkę zaczynamy na przełęczy Beskidek (zwaną też Dujawą) w Koniecznej przy granicy polsko-słowackiej, gdzie znajduje się parking. Będziemy wędrować szlakiem koloru żółtego (drogowskaz: Radocyna 2 h). Maszerujemy 600 metrów szosą w kierunku północnym, następnie skręcamy w prawo. Za nami ładny widok na Jaworzynę Konieczniańską. Wchodzimy do lasu.
2. Czeka nas teraz dość monotonny odcinek prowadzący leśnym duktem. Po około 30 minutach marszu skręcamy w lewo na szlak czarny (drogowskaz: Baza Namiotowa Radocyna 30 minut). Wąska leśna ścieżka trawersuje zbocze Małego Beskidu (631 m n.p.m.). Dochodzimy do granicy dawnej wsi Radocyna (tu baza namiotowa, ośrodek wypoczynkowy „Radocyna”, węzeł szlaków, krzyż przydrożny postawiony na pamiątkę zniesienia pańszczyzny).
3. Skręcamy w prawo na szlak żółty . Droga prowadzi doliną Radocyny. Po lewej stronie mijamy obszar bytowania bobrów, po prawej kolejne kapliczki przydrożne. Po około 40 minutach marszu dochodzimy do symbolicznych drzwi postawionych na miejscu dawnej wsi. Po chwili szlak żółty odbija w prawo w kierunku Koniecznej (będziemy nim wracać).
4. Idziemy dalej prosto, by zobaczyć ślady z przeszłości. Po lewej stronie mijamy zrujnowany budynek dawnej szkoły w Radocynie. Dochodzimy do cerkwiska (miejsca, gdzie dawniej stała cerkiew). Nieco dalej, po prawej stronie, znajduje się cmentarz wiejski oraz cmentarz wojenny nr 43 z okresu I wojny światowej. Wracamy do rozwidlenia dróg.
5. Skręcamy w lewo na szlak żółty . Wędrujemy leśnym duktem. Po około 1 godzinie marszu dochodzimy na skraj lasu. Znaną nam już drogą dochodzimy do szosy w Koniecznej. Skręcamy lewo i po kilku minutach docieramy na parking na przełęczy Dujawa, gdzie kończymy wycieczkę.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Konieczna to niewielka wioska położona przy granicy polsko-słowackiej. Przez przełęcz Beskidek (zwaną też Dujawą) przechodził niegdyś ważny trakt handlowy prowadzący z Gorlic do Bardejowa. W miejscowości warto zobaczyć drewnianą cerkiew pw. św. Bazylego Wielkiego zbudowaną na początku XX wieku, z interesującym ikonostasem sprowadzonym do świątyni z Drohobycza. Za cerkwią znajduje się cmentarz wojenny nr 47 z okresu I wojny światowej, na którym pochowano żołnierzy armii rosyjskiej i austro-węgierskiej. Ludność łemkowską wysiedlono z Koniecznej w 1947 roku. Przejście graniczne ze Słowacją przywrócono tu dopiero w 1995 roku.
2. Radocyna była niegdyś dużą, łemkowską wsią rozciągniętą na długości ponad 2 km, a jej zabudowania podchodziły niemal pod samo pasmo graniczne. Przed II wojną światową mieszkało tu prawie pół tysiąca osób. Przez kilka dziesięcioleci po wojnie dolina była prawie niezamieszkana, a na łąkach wypasano owce. Na terenie dawnej wsi zachowało się wiele pamiątek z przeszłości: liczne krzyże i kapliczki przydrożne, dawny cmentarz wiejski, a na nim około 20 kamiennych nagrobków. Budynek szkoły w Radocynie postawiony staraniem Łemków w 1912 roku jest obecnie zrujnowany. 100 metrów na południe od skrzyżowania z żółtym szlakiem prowadzącym do Koniecznej znajduje się cerkwisko (miejsce, gdzie stała dawniej cerkiew). Nieco dalej cmentarz wojenny nr 43 z okresu I wojny światowej, na którym pochowano żołnierzy armii rosyjskiej i austro-węgierskiej. Projektantem tej wojennej nekropolii jest słowacki architekt Dušan Jurkovič.

 Warianty i modyfikacje

1. Trasę można wydłużyć, odwiedzając lokalną atrakcję przyrodniczą, jaką jest jeziorko osuwiskowe w Radocynie. To miejsce jest szczególnie ładne jesienią, kiedy kolorowe liście odbijają się w tafli wody. Aby tam dojść, skręcamy z doliny Radocyny w lewo przed samotnym domostwem oznaczonym jako Radocyna 1 (skręt ten znajduje się około 100 metrów na północ od symbolicznych drewnianych drzwi). Odbijamy z żółtego szlaku na zielony szlak Lasów Państwowych (oznaczony symbolem LP), przekraczamy drewniany mostek na Wisłoce i podchodzimy delikatnie pod górę ścieżką, najpierw wśród łąk, potem lasem. Do celu dojdziemy w około 20 minut. Szlak do jeziorka osuwiskowego jest kiepsko oznaczony w terenie.

Wskazówki praktyczne

1. Na wycieczkę najlepiej przyjechać własnym transportem. Parking dla samochodów znajduje się na przełęczy Beskidek (zwaną też Dujawą) w Koniecznej przy granicy polsko-słowackiej – w miejscu, gdzie ma swój początek żółty szlak turystyczny.
2. Na naszej trasie znajduje się Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy Lasów Państwowych „Radocyna”, który serwuje smaczną, domową kuchnię. Na miejscu można też zakupić drobne przekąski oraz wodę na drogę. Na polanie obok ośrodka jest wiata, w której można odpocząć i poczytać o ciekawych miejscach w okolicy wartych odwiedzenia.
3. W miesiącach wakacyjnych działa Studencka Baza Namiotowa w Radocynie prowadzona przez Oddział Akademicki PTTK w Krakowie, w której strudzeni wędrowcy mogą znaleźć schronienie i otrzymać kubek ciepłej herbaty.
4. Trasa z Koniecznej w kierunku Radocyny wiedzie wygodnym leśnym duktem, natomiast przez dolinę Radocyny prowadzi szeroka droga szutrowa. Pewnym utrudnieniem może być bardziej terenowy odcinek prowadzący czarnym szlakiem przez szczyt Małego Beskidu – możemy tu napotkać fragmenty szlaku rozjeżdżone przez ciężki sprzęt. Jeśli wybierzemy wariant – wycieczkę do jeziorka osuwiskowego – miejmy na uwadze, że odcinek ten oznaczony zielonym szlakiem Lasów Państwowych (symbolem LP) jest mało czytelny w terenie.
5. Wybierając się na wycieczkę, warto mieć na uwadze, że przez większą część wędrówki nie będziemy mieć zasięgu sieci komórkowej.