Tabaczaną Ścieżką z Karpacza przez Budniki do Kowar

Plan wycieczki

1. Wędrówkę rozpoczynamy na parkingu przy Kruczych Skałach, obok kortów tenisowych, w Karpaczu – Wilczej Porębie; stamtąd czarnym szlakiem , wzdłuż rzeki Płomnicy,  ruszamy w kierunku południowym.
2. Po 1 kilometrze docieramy do Szerokiego Mostu, gdzie skręcamy w lewo, wchodząc na zielony szlak – Tabaczaną Ścieżkę, i łagodnie wznoszącą się drogą, przez ok. 3 km, wędrujemy w stronę Budnik.
3. Bezpośrednio przed pozostałościami osady w lewo odbija czerwony szlak rowerowy, a z prawej do zielonego dołącza żółty szlak idący ze Skalnego Stołu.
4. Przechodzimy przez most na rzece Malinie i bezpośrednio przed wiatą wypoczynkową skręcamy w lewo i podążamy za znakami żółtego szlaku w kierunku Kowar, wzdłuż rzeki Maliny.
5. Po 2,3 km dochodzimy do leśniczówki Jedlinki, za którą szlak skręca w prawo i łączy się z zielonym. Kontynuujemy wędrówkę wg oznaczeń żółtego szlaku , którym schodzimy do centrum Kowar.
6. Szlak kończy się przy starym dworcu PKP w Kowarach, skąd odjeżdżają również autobusy do Karpacza i Jeleniej Góry.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Krucze Skały – malownicza grupa skalna na zboczach Kruczej Kopy w dolinie Płomnicy. Kiedyś badali to miejsce Walonowie, poszukując cennych minerałów. Dziś jest to popularne miejsce wspinaczkowe, a na wierzchołku jednego z filarów znajduje się punkt widokowy.
2. Tabaczana Ścieżka – Tabaksteig, część zielonego szlaku, tzw. Drogi Bronka Czecha, dawna droga przemytników, którzy w XIX w. przemycali nią tytoń z Austrii do Prus, od strony Przełęczy Okraj.
3. Budniki – dawna osada założona przez ludność uciekającą przed działaniami wojennymi w czasie wojny trzydziestoletniej. Takich osad było w Karkonoszach wiele, nazywano je zbiorczo  Gebirgsbauden – Górskie Budy. Stąd utworzona w 1949 r. nazwa Budniki. Mieszkańcy tej osady utrzymywali się z hodowli bydła i wyrobu serów. Część była drwalami. Parali się również kłusownictwem i przemytem, czemu sprzyjała bliskość Tabaczanej Śnieżki. Największy rozwój osady nastąpił po 1847 r., kiedy stało tu 13 budynków, powstała szkoła i gospoda dla coraz częściej zaglądających tu turystów. Budniki od wschodu i południa ocieniały góry, słońce nie zaglądało do osady przez 113 dni w roku. Mieszkańcy uroczyście obchodzili jego pożegnanie (26 listopada) i powitanie (19 marca). Kiedy w 1950 r. rozpoczęto w Budnikach poszukiwanie rud uranu, osada wymarła i zniknęła z map.
4. Ponura Kaskada – malownicza kaskada na potoku Malina, według  legendy jest miejscem, gdzie ostatni raz był widziany Wołogór - jeden z tutejszych pomocników Władcy Karkonoszy – Liczyrzepy.
5. Potok Malina – przez ludność Budnik zwany Langwasser czyli Długi Strumień, malowniczy dopływ Jedlicy, który towarzyszy wędrówce żółtym szlakiem, częstymi zmianami koryta powodując, że wędrówka na pewno nie będzie nudna.
6. Kowary – miasto położone między Karkonoszami a Rudawami Janowickimi, kiedyś ważny ośrodek przemysłowy i górniczy, dziś prężnie rozwijający się ośrodek turystyczny z malowniczą starówką, Parkiem Miniatur Zabytków Dolnego Śląska  i sztolniami pouranowymi.

Warianty i modyfikacje

1. Trasę można przejść w obu kierunkach, jednak zaczynając od strony Kowar musimy liczyć się z bardziej stromym podejściem na Budniki.
2. Bezpośrednio przed dojściem do Budnik możemy jeszcze skręcić na oznaczoną drogowskazem ścieżkę i zobaczyć Ponurą Kaskadę, a później wrócić na szlak.
3. Z Budnik można również pójść dalej zielonym szlakiem na Przełęcz Okraj, skąd przez Czoło i Skalny Stół można wrócić żółtym szlakiem z powrotem do osady.

Wskazówki praktyczne

1. Parking znajduje się przy Kruczych Skałach, w bezpośredniej bliskości kortu tenisowego.
2. Do Karpacza można dojechać z Jeleniej Góry Komunikacją Karkonoską, liniami 100 i 104, albo ze Szklarskiej Poręby linią 106 (ta linia jeździ głównie w wakacje, ferie i weekendy, lepiej sprawdzać rozkład na stronie internetowej). Wysiadamy na przystanku Karpacz „Bachus” i ulicą Obrońców Pokoju dochodzimy do czarnego szlaku.
3. Odcinek szlaku od Kruczych Skał do Budnik to w przeważającej części szutrowa droga, wzdłuż której biegnie również szlak rowerowy. Dopiero przed samą osadą szlak nabiera cech szlaku górskiego, pojawiają się kamienie. Zejście żółtym szlakiem to ścieżka wzdłuż górskiej rzeki, trzeba się liczyć z tym, że po większych opadach deszczu może być w kilku miejscach podmyta, trzeba wtedy przechodzić przez strumień po kamieniach. Na pewno przydadzą się tu kijki trekkingowe. Od leśniczówki Jedlinki szlak biegnie drogą asfaltową.
4. O ile odcinek Karpacz – Budniki nadaje się do przejechania wózkiem dziecięcym, o tyle odcinek od Budnik do Kowar już zdecydowanie nie. Rodzice z pociechami w wózkach muszą wrócić tą samą drogą do Karpacza.
5. Na całej trasie nie ma punktów gastronomicznych, dopiero w Kowarach znajduje się kilka barów i restauracji. Należy zaopatrzyć się w napoje i jedzenie. W Budnikach znajduje się duża wiata, gdzie można urządzić piknik.
6. Szlak jest idealny dla osób, które chcą uniknąć tłumów wędrujących po bardziej popularnych szlakach w weekendy i wakacje. Należy tylko pamiętać o zabraniu nakrycia głowy w słoneczne dni, bo jest dużo miejsc nieosłoniętych drzewami.
7. Sama osada i jej historia są bardzo dobrze opisane na tablicach informacyjnych, które są ustawione przy pozostałościach poszczególnych obiektów.
8. Dwa razy w roku Towarzystwo Miłośników Budnik organizuje imprezy związane ze szczególnym położeniem osady. „Pożegnanie…” i „Powitanie słońca w Budnikach” to bardzo dobra okazja, żeby dowiedzieć się wszystkiego o tym miejscu. Dokładne informacje o datach i szczegóły można sprawdzić na stronie www.budniki.pl.
9. Z Kowar linią 100 Komunikacji Karkonoskiej i busami prywatnymi możemy wrócić do Karpacza i Jeleniej Góry. Linia 106 ze Szklarskiej Poręby przez Kowary nie przejeżdża!