Pętla z Karpacza do Samotni i Białego Jaru

Plan wycieczki

1. Wędrówkę zaczynamy na ul. Olimpijskiej w Karpaczu, niedaleko dolnej stacji wyciągu na Kopę, przy kasie Karkonoskiego Parku Narodowego obok Dzikiego Wodospadu, gdzie kupujemy bilet wstępu. Następnie, mając Dziki Wodospad za plecami, idziemy 100 metrów ul. Strażacką, przed Anomalią Grawitacyjną, skręcamy w lewo wchodząc na zielony szlak – Drogę Bronka Czecha.
2. Podążamy za oznaczeniami zielonego szlaku wspinając się zalesioną ścieżką w górę, po około godzinie docieramy do Polany, gdzie zielony szlak łączy się z żółtym i niebieskim idącymi z Karpacza Górnego.
3. Skręcamy w lewo i po 300 metrach osiągamy rozdroże szlaków, zielony szlak odchodzi w kierunku Słonecznika, a my kontynuujemy wędrówkę szlakiem niebieskim w kierunku schroniska „Samotnia”.
4. Przy Kozim Mostku szlak opuszcza brukowaną drogę i zagłębia się w las, mija Domek Myśliwski i po około pół godzinie osiąga Kocioł Małego Stawu, nad którym stoi schronisko „Samotnia”.
5. Kontynuujemy wędrówkę niebieskim szlakiem w górę, w stronę schroniska „Strzecha Akademicka”. Przy schronisku szlak niebieski odbija w prawo, a my wybieramy żółty szlak idący prosto przez łąkę w kierunku Białego Jaru.
6. W Białym Jarze, zaraz po przejściu Złotego Potoku, skręcamy w lewo i czarnym szlakiem – „Śląską Drogą” schodzimy z powrotem do Karpacza, pod Dziki Wodospad.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Dziki Wodospad - malownicza zapora przeciwrumoszowa zbudowana na rzece Łomnicy na początku XX w. jest obowiązkowym miejscem do zrobienia fotografii, często można tam spotkać młode pary podczas ślubnej sesji zdjęciowej.
2. Anomalia grawitacyjna – na ulicy Strażackiej, za hotelem „Piecuch”. Według przeprowadzonych w tym miejscu badań istnieje strefa anomalii, w której grawitacja jest mniejsza o 4%. Miejsce, gdzie pozostawiony na jałowym biegu samochód sam jedzie pod górę, woda wylana z butelki również płynie w niewłaściwą stronę. Na postawionej tam tablicy szczegółowo wyjaśniono działające w tym miejscu „tajemne siły”.
3. Droga Bronka Czecha – szlak upamiętniający najsłynniejszego polskiego międzywojennego narciarza, w czasie II wojny światowej tajnego kuriera, więźnia i ofiary obozu Auschwitz.
4. Polana i ruiny schroniska im. Bronka Czecha – w 1894 r. na Polanie stanęło, uznawane wówczas za jedno z najpiękniejszych w Karkonoszach, schronisko “Schlingelbaude”, które po II wojnie światowej nazwano imieniem Bronisława Czecha. Wypoczywali w nim w tym czasie m.in. byli więźniowie obozów koncentracyjnych. Niestety dziś po budynku zbudowanym w charakterystycznym, alpejskim stylu zostały tylko fundamenty. Pożar strawił całe schronisko w 1966 r., a pieniądze zebrane na jego odbudowę zniknęły w tajemniczych okolicznościach.
5. Kocioł Małego Stawu – jeden z sześciu kotłów polodowcowych w Karkonoszach. Jego wysokie na 200 m zbocza z kilkoma żlebami schodzą wprost do Małego Stawu  - jeziora cyrkowego o głębokości 7 metrów, drugiego co do wielkości w Karkonoszach.
6. Schronisko „Samotnia” - Schronisko PTTK im. Waldemara Siemaszki, jedno z najstarszych w Polsce i najbardziej malownicze w Karkonoszach, położone na wysokości 1200 m n.p.m. Słynie z przytulnej atmosfery, drewnianych wnętrz i domowej kuchni. Jego początkiem był dom strażnika, którego zadaniem było pilnowanie ryb w Małym Stawie. Charakterystyczna jest wieżyczka z dzwonkiem, który swym dźwiękiem ma wskazywać drogę w przypadku złej pogody lub mgły.
7. Schronisko „Strzecha Akademicka” – drugie co do wielkości schronisko w Karkonoszach, zbudowane na polanie Złotówka. Jego nazwa wywodzi się z czasów po II wojnie światowej, kiedy budynek był własnością studentów wyższych uczelni krakowskich. Położone na wysokości 1258 m n.p.m.
8. Nisza niwalna Białego Jaru - utworzona przez lodowiec ok. 10 mln lat temu. Od w pełni wykształconego kotła polodowcowego odróżnia ją brak stromych zboczy i płaskiego dna. Ma charakterystyczny kształt lejka: szeroki w górnej części niżej zwęża się przechodząc w jar. Taka budowa sprzyja powstawaniu lawin. W XIX w. w Białym Jarze prowadzono prace górnicze, poszukiwano złota i wydobywano galenę z domieszką srebra.
9. Pomnik Pamięci Ofiar Lawiny – 20 marca 1968 r. w Białym Jarze zeszła lawina nazwana największą tragedią lawinową w polskich górach. Zginęło 19 osób: 13 Rosjan, 4 Niemców i dwóch Polaków. Byli to turyści, którzy korzystając z poprawy pogody, postanowili wejść grupą na Śnieżkę. Lawina, która spadła, była ogromna: miała ponad 800 metrów długości, 80 szerokości, a jej czoło wznosiło się na 20 metrów. Ostatnią z ofiar wydobyto dopiero 5 kwietnia. Dla ich upamiętnienia ustawiono pomnik, który jednak w 1974 r. zniszczyła kolejna lawina. Obecny postument jest trzecim na tym miejscu, został odsłonięty w 2018 r., składa się z ciosanego kamienia z pierwszego pomnika i tabliczki „Zmarłym ku pamięci, żywym ku przestrodze”. Upamiętnia również snowboardzistę, który zginął w lawinie w Białym Jarze 22 marca 2008 r.  

Warianty i modyfikacje

1. Jeżeli chcemy uniknąć podejść, bądź nie jesteśmy pewni kondycji, możemy rozpocząć wędrówkę od wjazdu wyciągiem na Kopę i stamtąd czarnym szlakiem zejść do Białego Jaru, po czym kontynuować wędrówkę w przeciwnym niż opisany kierunku.
2. Jeżeli po dojściu do Białego Jaru, pod pomnikiem ofiar lawiny stwierdzimy, że jesteśmy zbyt zmęczeni i chcemy uniknąć dość stromego zejścia, zamiast skręcać w lewo, możemy pójść czarnym szlakiem prosto. Doprowadzi nas pod wyciąg, którym zjedziemy do miejsca rozpoczęcia wędrówki.
3. Z Białego Jaru można również kontynuować wędrówkę w stronę Śnieżki, wybierając najpierw czarny , a potem czerwony szlak od schroniska „Dom Śląski”

Wskazówki praktyczne

1. Do Karpacza dojeżdżamy autobusami Komunikacji Karkonoskiej lub prywatnymi busami z Jeleniej Góry (linie 100 i 104)  i Szklarskiej Poręby (linia 106 – jeździ czasowo, warto przed wyjazdem sprawdzić rozkład na stronie internetowej). Wysiadamy na przystanku Karpacz – Biały Jar, stamtąd piechotą ul. Olimpijską lub wyciągiem Winterpol docieramy na początek trasy.
2. Samochód możemy zaparkować na jednym z płatnych parkingów w pobliżu wyciągu na Kopę, w weekendy parkingi te są zatłoczone już rano. Można również skorzystać z płatnego parkingu przy hotelu „Piecuch” na ul. Strażackiej.
3. Bilet do Karkonoskiego Parku Narodowego kupujemy w kasie lub przez internet, szczegółowy cennik znajduje się na stronie kpnmab.pl/oplaty-i-znizki. Kontrole na szlakach są częste, również na Polanie można spotkać osoby sprawdzające bilety wstępu.
4. Z usług gastronomicznych możemy skorzystać przy dolnej stacji wyciągu na Kopę, w schroniskach „Samotnia” i „ Strzecha Akademicka”, przy których na zewnątrz są również wystawione stoły piknikowe z pięknym widokiem na góry. Na Polanie również wyznaczono miejsce, w którym można spożyć własny posiłek.
5. Toalety w schronisku „Samotnia” są bezpłatne, w „Strzesze Akademickiej” płatne. Na Polanie wystawiono kilka toy-toy’ów.
6. W okresie zimowym KPN zamyka odcinek niebieskiego szlaku od Koziego Mostku. Do schroniska „Samotnia” możemy wtedy dojść tzw. drogą transportową, która jest odpowiednio oznaczona. Zamykany jest również odcinek żółtego szlaku od „Strzechy Akademickiej” do Białego Jaru. Wówczas pozostaje nam opcja zejścia do Karpacza bezpośrednio spod schroniska, dawnym torem saneczkowym czyli żółtym szlakiem biegnącym w dół.
7. Początkowy odcinek trasy, zielony szlak, biegnie przez las, szlakiem po ułożonych kamieniach. Od Polany do Koziego Mostku podążamy wybrukowaną kostkami granitowymi drogą jezdną, od Koziego Mostku szlak niebieski zmienia charakter na typowo  górski, odcinek bezpośrednio przed i za „Samotnią” to wędrówka po dużych głazach, czasami ruchomych. Od „Strzechy Akademickiej” do Białego Jaru wędrujemy polną ścieżką po zboczu, która na końcu schodzi dosyć stromym zejściem po kamiennych schodach do strumienia, przez który również przechodzimy po kamieniach. Szlak czarny w dół to częściowo wybrukowana kostką granitową, częściowo kamieniami droga.
8. Na pewno w czasie wędrówki przydadzą się kijki trekkingowe, odpowiednie obuwie i coś na głowę jako ochrona przed słońcem.