Gorc Troszacki i Kudłoń pętlą z Lubomierza

Plan wycieczki

1. Wycieczkę zaczynamy w Lubomierzu, na przełęczy Przysłop, w pobliżu przystanku autobusowego. Kierujemy się szlakiem żółtym na zachód, następnie skręcamy w lewo na drogę asfaltową. Dalej przez las, dołącza ścieżka edukacyjna „Dolina Gorcowego Potoku” znaczona zielonym paskiem na białym tle.
2. Dochodzimy na polanę Jaworzynka. Warto obejrzeć się za siebie, bowiem roztacza się stąd ładny widok na Beskid Wyspowy i północną część Gorców. Kilkaset metrów dalej szczyt Jaworzynki (1026 m n.p.m.) i tablica informacyjna Gorczańskiego Parku Narodowego z opisem panoramy.
3. Dalej łagodnie podchodzimy na polanę Podskały. Po lewej stronie znajduje się szałas GPN, przed nami ładny widok na Kudłoń. Ścieżka edukacyjna odchodzi w lewo, my dalej prosto za żółtymi znakami (tu drogowskaz: Gorc Troszacki 50 minut). Przechodzimy przez rozległą polanę. Przed wejściem do lasu warto obejrzeć się za siebie – roztacza się stąd piękna panorama na Beskid Wyspowy z Mogielicą na czele.
4. Wchodzimy do bukowego lasu, a następnie przecinamy niewielką polanę Adamówka. Znowu wchodzimy do lasu – tym razem jest to bór świerkowy. Stroma ścieżka doprowadza nas na Gorc Troszacki (1235 m n.p.m.). Roztacza się stąd wspaniały widok na Beskid Sądecki, Beskid Wyspowy, Gorce, Magurę Spiską oraz Tatry. W tym miejscu dołącza od południa szlak zielony, którym można zejść do doliny Kamienicy przez Stawieniec (patrz: warianty i modyfikacje).
5. Dalej przez las dochodzimy na wierzchołek Kudłonia (1276 m n.p.m.). W tym miejscu dołącza od północy szlak czarny prowadzący z Lubomierza. Schodzimy ze szczytu, trzymając się nadal żółtego szlaku . Przecinamy polanę Pustak i znowu zagłębiamy się w las – wpierw są to górnoreglowe świerczyny, potem drzewostan bukowy.
6. Docieramy do głębokiej przełęczy Borek (1009 m n.p.m.) – tu ławeczki, węzeł szlaków oraz tablica GPN z mapą. Skręcamy w lewo na szlak niebieski , kierując się za drogowskazem: Lubomierz-Rzeki. Wędrujemy dość monotonnie wygodną drogą stokową. Po ponad godzinie marszu dochodzimy do rozwidlenia dróg – w tym miejscu odbicie szlaku zielonego w lewo na Gorc Troszacki przez polanę Stawieniec. Na tym odcinku będzie nam towarzyszył szum Kamienickiego Potoku.
7. Wędrujemy przez dolinę Kamienicy drogą utwardzoną, następnie asfaltową. Po lewej stronie mijamy Papieżówkę – dawny schron dla pracowników leśnych, w którym w 1976 roku przebywał przez dwa tygodnie kardynał Karol Wojtyła. Po pół godzinie marszu dochodzimy do polany Trusiówka – tu parking i miejsce biwakowe Gorczańskiego Parku Narodowego.
8. Z Trusiówki kierujemy się na północ wąską, asfaltową drogą (bez szlaku) przez osiedle Rzeki. Po ok. 1 km docieramy do szosy w Lubomierzu na przełęcz Przysłop, gdzie kończymy wycieczkę, zamykając pętlę.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Jaworzynka (1026 m n.p.m.) wznosi się ponad przełęczą Przysłop nad Lubomierzem na grzbiecie w kierunku Kudłonia. Górna część polany – z roku na rok – coraz bardziej zarasta. Z Jaworzynki rozciąga się ładny widok na Beskid Wyspowy, ciekawie prezentuje się stąd Jasień, Krzystonów i Mogielica. Bardziej na prawo widać grzbiet Kiczory Kamienickiej (z charakterystycznym masztem przekaźnikowym) oraz Wielkiego Wierchu znajdujące się w Gorcach. W środkowej części polany stoi zrujnowany szałas, pamiętający czasy, kiedy wypasano tu owce.
2. Polana Podskały znajduje się w północnej części Gorczańskiego Parku Narodowego i jest świadectwem kilkuwiekowej gospodarki pasterskiej. Szałasy na polanie Podskały powstały w pierwszej połowie XX wieku, kiedy to w Gorcach na wielu polanach wypasano owce. Na Podskałach można spotkać wiele cennych gatunków roślin. Wczesną wiosną pojawiają się tu krokusy, na przełomie maja i czerwca – storczyki, później omiegi górskie, jesienią łatwo zauważyć dziewięćsiła bezłodygowego. Latem polanę porastają borówki. Roztacza się stąd wspaniała panorama na Gorce, z zachodniego krańca polany pięknie prezentuje się Beskid Wyspowy z Mogielicą na czele.
3. Gorc Troszacki (1235 m n.p.m.) położony jest na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego, w masywie Kudłonia. Partie szczytowe zajmuje rozległa polana, z której rozciąga się piękny widok na Beskid Sądecki, Beskid Wyspowy, Gorce, Magurę Spiską oraz na Tatry. Polana (podobnie jak sąsiednie Podskały i Adamówka) tętniła niegdyś życiem pasterskim, intensywnie wypasano tu owce i bydło.
4. Masyw Kudłonia (1276 m n.p.m.) położony w północnej części Gorców rozciąga się od głębokiej przełęczy Borek na zachodzie do przełęczy Przysłop na wschodzie, która rozdziela Gorce od Beskidu Wyspowego. Sam szczyt jest zalesiony. Największą atrakcją masywu są malownicze polany reglowe z pięknymi widokami na okolicę: Podskały, Gorc Porębski, Adamówka, Pustak. Niedaleko polany Adamówka znajdują się interesujące wychodnie skalne zwane Białymi Skałami. Przy czarnym szlaku z Lubomierza na Kudłoń znajduje się Kudłoński Baca – potężny ostaniec. Ze skałą związana jest legenda mówiąca o tym, że kamień zostawił tu diabeł chcący zrzucić go na kościół w Lubomierzu.
5. Przełęcz Borek (1009 m n.p.m.) to ważna gorczańska przełęcz, która rozdziela masyw Kudłonia od Mostownicy. Znajduje się na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego. Jest to również znaczący węzeł szlaków turystycznych, krzyżują się tu: szlak niebieski wiodący przez dolinę Kamienicy, szlak żółty ze schroniska PTTK na Turbaczu, czerwony szlak spacerowy z Koniny Potaszni. To dobre miejsce na odpoczynek podczas wędrówki, znajdują się tu ławeczki oraz tablica z mapą Gorców.
6. Szlak żółty, którym będziemy wędrować od przełęczy Przysłop w Lubomierzu do przełęczy Borek, to fragment „szlaku dziesięciu polan”. Szlak ten został wyznakowany sto lat temu – w latach dwudziestych XX wieku – przez księdza Walentego Gadowskiego, twórcę tatrzańskiej Orlej Perci. Łączy Gorce z Beskidem Wyspowym i jest bardzo interesujący pod względem widokowym i przyrodniczym. To bez wątpienia jeden z najładniejszych krajobrazowo szlaków w Gorcach. Z polan rozciągają się piękne panoramy na okoliczne pasma górskie.
7. Kamienica to najdłuższy gorczański potok o długości ok. 33 km, który swój początek bierze pod Turbaczem. W Zabrzeży uchodzi do Dunajca. To piękna i wciąż – na niektórych odcinkach – dzika, górska rzeka. W górnym biegu płynie przez teren Gorczańskiego Parku Narodowego. Przez dolinę Kamienicy prowadzi niebieski szlak turystyczny z Lubomierza-Rzek na przełęcz Borek oraz ścieżka edukacyjna GPN. Na szlaku znajduje się Papieżówka – szałas, w którym w 1976 roku przez dwa tygodnie mieszkał kardynał Karol Wojtyła. Niegdyś szałas służył jako schron dla pracowników leśnych. W 2005 roku obok szałasu postawiono kamienny obelisk z pamiątkową tablicą poświęconą wędrówkom Jana Pawła II po Gorcach.

Warianty i modyfikacje

1. Trasę możemy znacząco skrócić i zejść z Gorca Troszackiego szlakiem zielonym do doliny Kamienickiego Potoku przez urokliwą i cenną przyrodniczo polanę Stawieniec. Z Gorca Troszackiego schodzimy przez górnoreglowy bór świerkowy, następnie przecinamy polanę Stawieniec i zagłębiamy się znowu w las – tym razem bukowy, ostatni odcinek wiedzie zniszczoną drogą stokową. Dochodzimy do doliny Kamienickiego Potoku, skręcamy w lewo i szlakiem niebieskim wracamy na polanę Trusiówka. Z polany Stawieniec roztacza się ładna panorama na Gorce – widać stąd zalesiony Kudłoń, na wschodzie Gorc Troszacki, ciekawie prezentuje się też Jaworzyna Kamienicka. Na skraju polany znajduje się szałas pasterski należący do Gorczańskiego Parku Narodowego. Dawniej na polanie wypasano owce i bydło. Podczas II wojny światowej polana była bazą dla partyzantów oddziałów AK.
2. Wycieczkę możemy rozpocząć na polanie Trusiówka i dojść do szlaku żółtego ścieżką edukacyjną „Dolina Gorcowego Potoku” znaczoną w terenie zielonym paskiem na białym tle . Z Trusiówki kierujemy się na północny zachód przez łąkę, po chwili wchodzimy do lasu. Przechodzimy przez mostek, pokonujemy schodki. Później ścieżka robi się bardziej stroma. Po ok. 30 minutach dochodzimy do szlaku żółtego z Lubomierza Przysłopu. Wybierając ten wariant, pamiętajmy, że parking na polanie Trusiówka jest płatny.

Wskazówki praktyczne

1. Do Lubomierza (powiat limanowski) kursują autobusy z Krakowa (kierunek: Szczawnica), przejeżdżające m.in. przez Mszanę Dolną. Wysiadamy na przystanku Lubomierz Przysłop.
2. Samochód parkujemy na przełęczy Przysłop w Lubomierzu, przy głównej drodze, w pobliżu przystanku autobusowego. Znajduje się tu spory, bezpłatny parking. Możemy też zaparkować dalej, na polanie Trusiówka w Lubomierzu-Rzekach, gdzie znajduje się miejsce biwakowe Gorczańskiego Parku Narodowego – ten parking jest płatny.
3. Trasa wiedzie przez teren Gorczańskiego Parku Narodowego, zatem przed wycieczką musimy kupić bilet wstępu do GPN. Bilety najlepiej nabyć online na stronie: gorce.eparki.pl.
4. Trasa jest urozmaicona pod względem trudności i nawierzchni, zatem na wędrówkę zabierzmy wygodne obuwie turystyczne. Pierwsza część wycieczki – od przełęczy Przysłop do przełęczy Borek – jest typowo terenowa: odcinki leśne przeplatają się z urokliwymi polanami. Szlak niebieski przez dolinę Kamienickiego Potoku wiedzie drogą asfaltową (od polany Trusiówka do Papieżówki), a następnie drogą utwardzoną i jest dostępny dla wózków i rowerów. Na trasie jest kilka pięknych widokowo miejsc, gdzie można przysiąść i odpocząć w ładnej, górskiej scenerii.
5. Na polanie Trusiówka (w miesiącach wakacyjnych) otwarty jest sklepik, w którym można zakupić pamiątki, mapy, kawę, wodę oraz drobne przekąski. Obok parkingu znajduje się wiata, toaleta, miejsce na rozpalenie ogniska, można też rozbić namiot.