Drogą św. Jakuba z Ropczyc do Zawady

Plan wycieczki

1. Wycieczkę zaczynamy na dworcu autobusowym w Ropczycach. Będziemy wędrować szlakiem żółtym oraz szlakiem jakubowym znaczonym w terenie żółtą strzałką. Kierujemy się ulicą Zieloną na wschód, po chwili marszu przechodzimy przez wiadukt. Dalej ulicą Zieloną, a następnie Wiejską, po ok. 40 minutach koniec asfaltu.
2. Czeka nas teraz odcinek wiodący pośród pól i łąk – tu szlak momentami gubi się w terenie. Po ok. 20 minutach szlak żółty odbija w lewo, my delikatnie w prawo – za znakami szlaku jakubowego. Jeśli w tym miejscu wybierzemy lewą odnogę i żółty szlak , wydłużymy wędrówkę o 1 km (szlaki ponownie spotykają się przed miejscowością Lubzina).
3. Dochodzimy do Lubziny. Przechodzimy przez drogę asfaltową, a następnie skręcamy w lewo na wygodny szutrowy dukt, tak jak pokazuje drogowskaz z napisem: Zawada.
4. Wędrujemy szeroką, szutrową drogą. Mijamy samotne gospodarstwo, nieco dalej po lewej stronie znajduje się mogiła żołnierzy poległych w bitwie o wzgórze Szemberek w 1915 roku. Dalej szlak wiedzie wygodną drogą przez las.
5. Dochodzimy do tablicy informacyjnej z napisem: Zawada 0,5 km. Nieco dalej znajduje się odbicie w prawo – leśna ścieżka doprowadza do pomnika stu osób zastrzelonych w 1940 roku (o skręcie informuje tabliczka na drzewie z napisem: Do pomnika Lubzina 1940 – 800 metrów).
6. Kontynuujemy marsz przez las. Mijamy kolejne mogiły żołnierskie z I wojny światowej (jedna mogiła jest przy drodze, pozostałe – nieco głębiej, ukryte w lesie). W pewnym momencie opuszczamy wygodną drogę i skręcamy delikatnie w lewo – za znakami szlaków żółtego i jakubowego.
7. Dalej przez zagajnik, potem malowniczą wierzchowiną pośród zabudowań wysoko położonego przysiółka Zawady. Skręcamy znowu delikatnie w lewo i zagłębiamy się w las. Schodzimy ze wzgórza – ścieżka kluczy pośród drzew i doprowadza do drogi. Skręcamy w prawo. Jeszcze chwila marszu i dochodzimy pod sanktuarium w Zawadzie, gdzie kończymy wycieczkę.

Atrakcje i miejsca historyczne

1. Droga św. Jakuba Via Regia znaczona symbolem żółtej muszli na niebieskim tle prowadzi od Korczowej przez Przemyśl, Przeworsk, Rzeszów, Ropczyce do Pilzna – to tak zwany odcinek podkarpacki, który ma ok. 219 km długości. W Pilźnie łączy się z zachodnimi odcinkami szlaku jakubowego Via Regia, prowadzącymi przez Małopolskę i Śląsk. Szlak ten nawiązuje do dawnej trasy pątniczej, którą pielgrzymi wędrowali przez wieki do hiszpańskiej miejscowości Santiago de Compostela, gdzie znajduje się grób św. Jakuba Apostoła. Na naszej trasie znajdziemy kilka miejsc wartych uwagi: Ropczyce – miasteczko leżące niegdyś na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych, w którym urodził się w 1869 roku młodopolski malarz Józef Mehoffer. Warte odwiedzenia są także: wzgórze Szemberek z mogiłami z I wojny światowej oraz sanktuarium w Zawadzie wraz z urokliwymi dróżkami różańcowymi.
2. Wieś Zawada – położona kilka kilometrów od Dębicy – jest znanym w regionie miejscem pielgrzymkowym słynącym od wieków z cudownego obrazu Matki Bożej. Pierwszy murowany kościół w Zawadzie postawiony został z fundacji Ligęzów w połowie XVII wieku, choć już wcześniej stała tu drewniana kaplica zbudowana przez Stanisława Ligęzę. Kościół był niewielki – jednonawowy z dwiema kaplicami. Kult świętego obrazu Matki Bożej Zawadzkiej – będącego własnością rodową Ligęzów – szerzył się od połowy XV wieku. Obraz został uroczyście koronowany w 1920 roku. W latach 1988-1998 sanktuarium w Zawadzie zostało znacząco rozbudowane. Zwieńczeniem budowli jest monumentalna wieża o wysokości 58 metrów. Warto wspomnieć także o słynnych, zawadzkich dróżkach różańcowych, których budowę rozpoczęto w 1986 roku.
3. 11-13 maja 1915 roku na wzgórzu Szemberek starły się w walce dwie armie: austro-węgierska oraz rosyjska. Była to mniej znana bitwa w historii I wojny światowej, jednak ważna ze względów strategicznych, bowiem Rosjanie zostali zmuszeni do odwrotu. Na Szembereku znajduje się kilka leśnych mogił, w których pochowano żołnierzy dwóch wrogich armii. Na jednej z nich widnieje napis: „Szukaliśmy zwady, znaleźliśmy pokój”. Szacuje się, że podczas walk o wzgórze zginęło ok. 260 żołnierzy.

Warianty i modyfikacje

1. Będąc w Ropczycach, warto odwiedzić rezerwat przyrody „Szwajcaria Ropczycka”. To ciekawe miejsce i popularny cel spacerów, bowiem przez głęboki wąwóz lessowy przebiega deptak spacerowy. Wzgórze ma wysokość 275 m n.p.m. i przecięte jest głębokim parowem lessowym. Rosną tu: dorodne dęby, buki, graby, lipy, a także brzozy i sosny. Na terenie rezerwatu występuje kilka roślin chronionych, w tym: pierwiosnek lekarski, pierwiosnek wyniosły i barwinek pospolity. Aby dojść do rezerwatu, z rynku w Ropczycach kierujemy się ulicami: księdza doktora Jana Zwierza, św. Barbary, a następnie Parkową.
2. Warto wydłużyć trasę i podejść do pomnika ofiar z II wojny światowej, który znajduje się głęboko w lesie, na północ od naszego szlaku. Minąwszy tablicę: Zawada 0,5 km (oraz Stobierna 1,2 km w lewo), wypatrujemy niewielkiej tabliczki na drzewie z napisem: „Do pomnika Lubzina 1940”. Skręcamy w prawo i wędrujemy leśną ścieżką oznaczoną żółtą kropką. Do pomnika dojdziemy w ok. 15 minut. Pomnik upamiętnia 100 osób zastrzelonych w tym miejscu przez hitlerowców 27 czerwca 1940 roku.
3. Warto pospacerować po urokliwym wzgórzu, na którym stoi sanktuarium zawadzkie. Pięknym dopełnieniem tego miejsca są dróżki różańcowe – kapliczki rozsiane są po całym wzgórzu. Na spacer po dróżkach należy przeznaczyć co najmniej godzinę. Kierunek zwiedzania oznaczony jest strzałkami.

Wskazówki praktyczne

1. Do Zawady i Ropczyc kursują autobusy z Rzeszowa, Dębicy i Krosna. Do Ropczyc dodatkowo dojedziemy także pociągami z Rzeszowa, Tarnowa oraz Dębicy. Większość autobusów zatrzymuje się na przystanku autobusowym przy drodze krajowej nr 94 w Zawadzie – z tego miejsca pod sanktuarium musimy podejść ok. 20 minut drogą przez wieś, trzymając się żółtego szlaku.
2. Duży parking dla turystów zmotoryzowanych znajduje się przy sanktuarium w Zawadzie. W Ropczycach samochód można zostawić na parkingu w rynku lub przy dworcu autobusowym.
3. Planując wycieczkę, pamiętajmy, że opisana tutaj miejscowość Zawada znajduje się w powiecie dębickim w województwie podkarpackim. Warto zwrócić na to uwagę, gdyż w Polsce jest wiele miejscowości o tej nazwie.
4. Sklepy znajdują się w Ropczycach, a więc na początku naszej wycieczki. Kolejna możliwość zrobienia zakupów będzie dopiero na końcu wędrówki, czyli w Zawadzie.
5. Trasa, którą proponujemy, prowadzi przez północną część Pogórza Strzyżowskiego, łagodnie pofalowanym terenem. Nawierzchnia na szlaku to asfalt, drogi szutrowe, a także ścieżki leśne i polne. Pewnym utrudnieniem może być nawigacja na odcinku: po opuszczeniu Ropczyc do miejscowości Lubzina – tu szlak momentami gubi się w polach.