Rzepedka ze Szczawnego do Rzepedzi

Plan wycieczki

1. Wycieczkę zaczynamy w pobliżu cerkwi w Szczawnem, przy drodze nr 892. Kierujemy się na południe, po chwili skręcamy w prawo, tak jak pokazuje drogowskaz z napisem: Góra Rzepedka. Maszerujemy drogą asfaltową, na rozwidleniu wybieramy prawą odnogę – odtąd przez dłuższy odcinek nawierzchnia to płyty betonowe.
2. Idziemy delikatnie pod górę. Przechodzimy przez wąski pas lasu, tu nawierzchnia zmienia się na drogę szutrową. Po wyjściu z lasu odsłania się piękna panorama na dolinę Osławy i Bieszczady. Wędrujemy długim i odsłoniętym grzbietem na szczyt Rzepedki. Docieramy do tabliczki z nazwą szczytu, stoi tu charakterystyczny słup triangulacyjny.
3. Z tego miejsca maszerujemy dalej za drogą, do drugiego, wyższego wierzchołka (znajduje się tu słupek pomiarowy). Idziemy jeszcze ok. 400 metrów wygodną drogą, po czym schodzimy z głównego grzbietu, skręcając w lewo na wyraźną ścieżkę. Czeka nas teraz bardzo widokowy odcinek wiodący przez łąki nad Rzepedzią. Nie ma tu szlaku, ale ścieżka jest wydeptana i bardzo intuicyjna.
4. Po ok. 30 minutach dochodzimy do wyraźnej drogi, mijamy domki Sielskiej Chyży, a następnie charakterystyczną kapliczkę przydrożną. Skręcamy w lewo. Idziemy doliną Rzepedki, po drodze mijamy krzyże przydrożne oraz stare, łemkowskie chyże.
5. Dochodzimy do cerkwi św. Mikołaja Cudotwórcy w Rzepedzi. Stąd asfaltową drogą schodzimy ok. 1 km do głównej szosy i przystanku autobusowego. W tym miejscu możemy zakończyć wędrówkę. Jeśli chcemy zamknąć pętlę i wrócić po samochód, czeka nas jeszcze 1,5-kilometrowy marsz drogą nr 892 do Szczawnego.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Rzepedka (708 m n.p.m.) to dwuwierzchołkowy szczyt położony we wschodniej części Beskidu Niskiego. To bez wątpienia jedna z najbardziej widokowych gór w okolicy. Długi, bezleśny grzbiet – porośnięty łąkami – porównywany jest często do bieszczadzkich połonin. Rozciągają się stąd wspaniałe panoramy, zwłaszcza w kierunku Bieszczadów. Na południowym wschodzie widać Chryszczatą, na lewo od niej Suliłę. Na ostatnim planie – między Chryszczatą a Suliłą –  wypatrzeć można wierzchołek Łopiennika. Z grzbietu Rzepedki ciekawie prezentuje się też Połonina Caryńska. Z łąk nad Rzepedzią wspaniale widać Tokarnię – szczyt położony w paśmie Bukowicy zaliczany do Korony Beskidu Niskiego. Rzepedkę nazywano dawniej Rożynkanią, co oznaczało górę w kształcie rogu. Warto wspomnieć, że szczyt Rzepedki zaliczany jest do odznaki Korona Ziemi Sanockiej.
2. Przez grzbiet Rzepedki wiedzie szlak „Śladami dobrego wojaka Szwejka” znaczony żółto-czarnymi znakami (nawiązujący do barw Habsburgów). Oznaczenia tego szlaku w terenie są jednak bardzo rzadkie i nieodnawiane. Na szlaku znalazły się miejsca opisane w powieści „Przygody dobrego wojaka Szwejka” Jaroslava Haška. Szlak ten nie jest wierną rekonstrukcją trasy, jaką przebył Józef Szwejk – dzielny wojak armii austro-węgierskiej podczas I wojny światowej. Polski odcinek szlaku ma ok. 200 km długości i prowadzi od przełęczy Radoszyckiej na granicy polsko-słowackiej przez Sanok do przejścia granicznego z Ukrainą w Krościenku.
3. Warto zobaczyć dwie cerkwie, które znajdują się na naszej trasie: cerkiew pw. Zaśnięcia Matki Bożej w Szczawnem z lat 1888-1889 oraz cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy w Rzepedzi z 1824 roku – jest to cerkiew typu wschodniołemkowskiego (osławskiego). Obie świątynie leżą na podkarpackim Szlaku Architektury Drewnianej.
4. Wędrując doliną Rzepedki, już po zejściu z łąk nad Rzepedzią, zwróćmy uwagę na liczne krzyże i kapliczki przydrożne oraz kilka zachowanych starych chyż łemkowskich. W dwudziestoleciu międzywojennym Rzepedź była dużą wsią, zamieszkaną niemal wyłącznie przez ludność ruską – ponad tysiąc osób było wyznania grekokatolickiego. Zabudowania wsi ciągnęły się wysoko w górę doliny, aż po nieistniejący dziś przysiółek Radówka. Po dawnych mieszkańcach – Łemkach – pozostały kapliczki przydrożne, zdziczałe drzewka owocowe oraz nikłe fundamenty domów. Na granicy łąki i lasu – w górnej części doliny potoku Rzepedka – można odszukać jeszcze starą, łemkowską piwnicę, o której informuje tabliczka na drzewie: „Piwniczka Łemka”.

Warianty i modyfikacje

1. Trasę można znacząco wydłużyć i z grzbietu Rzepedki zejść do czerwonego Głównego Szlaku Beskidzkiego, a następnie do Komańczy. Z Rzepedki kontynuujemy marsz grzbietem, po wejściu do lasu idziemy wyraźną drogą do przełęczy 610. W tym miejscu skręcamy w lewo – zachowajmy tu czujność, bowiem szlak wojaka Szwejka na tym odcinku jest bardzo kiepsko oznaczony. Przechodzimy przez teren rezerwatu Kamień nad Rzepedzią – to niezwykle malownicze miejsce z potężnymi wychodniami skał piaskowcowych, tajemniczy krajobraz dopełnia gęsty las bukowy i bukowo-jodłowy. Schodzimy do Głównego Szlaku Beskidzkiego znakowanego na czerwono i skręcamy w lewo (kierunek: Komańcza). Po ok. 30 minutach marszu dochodzimy do Wahalowskiego Wierchu, z którego roztacza się piękna panorama na Bieszczady i Beskid Niski. Czerwonym szlakiem schodzimy do Komańczy. Jest to ambitny wariant dla wytrawnych turystów, którzy mają bardzo dobrą orientację w terenie.
2. Jeśli nie chcemy robić całej pętli, a jedynie zależy nam na zdobyciu szczytu Rzepedki, wówczas najlepszą opcją jest spacer długim grzbietem ze Szczawnego i powrót tą samą drogą.

Wskazówki praktyczne

1. Do Rzepedzi i Szczawnego kursują często autobusy relacji Sanok – Komańcza. Sezonowo do tych miejscowości można dojechać pociągiem z Krakowa (kierunek: Łupków, jeden kurs dziennie). Wybierając podróż pociągiem, miejmy na uwadze, że ze stacji kolejowej Szczawne Kulaszne musimy podejść na trasę ok. 2,5 km ruchliwą szosą.
2. Parking dla turystów zmotoryzowanych znajduje się nieopodal cerkwi w Szczawnem, przy drodze nr 892. Jeśli chcemy przejść trasę w odwrotnym kierunku, samochód możemy zostawić na niewielkim parkingu pod cerkwią w Rzepedzi.
3. Na trasie nie ma schroniska, zatem przed wycieczką należy zaopatrzyć się w prowiant na drogę.
4. Nawierzchnia na szlaku to drogi szutrowe, asfalt oraz niedługi odcinek wiodący przez łąki. Niewielkie przewyższenia na trasie sprawiają, że jest ona dostępna również dla mniej wprawnych turystów.