Leskowiec i Groń Jana Pawła II z Rzyk Jagódek

Plan wycieczki

1. Trasę zaczynamy obok końcowego przystanku autobusowego Rzyki Jagódki.
2. Czarnym szlakiem wchodzimy na Przełęcz Władysława Midowicza (686 m n.p.m.).
3. Z tego miejsca “tam i z powrotem” wchodzimy na szczyt Leskowca (918 m n.p.m.) czerwonym i żółtym szlakiem turystycznym (skręcamy w prawo do góry). Ze szczytu tą samą drogą wracamy do Przełęczy Władysława Midowicza.
4. Na przełęczy skręcamy w lewo i za znakami czarnego (oraz żółtego) szlaku turystycznego dochodzimy do budynku Schroniska PTTK “Leskowiec”.
5. Spod budynku schroniska niebieskim szlakiem turystycznym (kierunek Wadowice) idziemy na Groń Jana Pawła II, a dokładnie troszkę dalej - do skrzyżowania szlaków na północnych stokach Gronia Jana Pawła II.
6. Na skrzyżowaniu szlaków skręcamy w lewo w Szlak Białych Serc, który doprowadzi nas do Rzyk Jagódek.
7. Wędrówkę kończymy obok przystanku autobusowego Rzyki Jagódki, czyli w miejscu rozpoczęcia trasy.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Rzyki są miejscowością, której historia rozpoczyna się w XVI wieku i jest przeplatana zarówno korzeniami wołoskimi i wypasem owiec, jak i małopolskimi (m.in. rzemieślnicy z okolic Zatora i Wadowic) korzeniami kupiecko-rzemieślniczymi. Dzisiaj stanowi bardzo malowniczą enklawę dziedzictwa wołoskiego na północnych skrajach Beskidu Małego. W XVIII wieku w Rzykach była niewielka huta szkła. Według miejscowych tradycji, Rzyki są określane jako miejscowość gonciarzy (rzemieślników zajmujących się wyrobem gontów) oraz tkaczy.
2. Na naszej trasie, szczyt Leskowca traktujemy jako doskonały punkt widokowy na południe. Panorama ze szczytu obejmuje przede wszystkim Beskidy od Beskidu Śląskiego na zachodzie, przez Beskid Żywiecki na południu po Wyspowy na wschodzie. Między Beskidem Wyspowym a Beskidem Żywieckim widzimy grzbiety Beskidu Makowskiego. Punktem dominującym panoramy jest Babia Góra (1725 m n.p.m.), zza której przy dobrej widoczności dostrzec możemy pojedyncze szczyty Tatr.
3. Grzbiet górski w okolicach Leskowca oraz Gronia Jana Pawła II porastają skarlałe buki. Ich nieznaczna wysokość wynika z silnych porywistych wiatrów oraz pasterskiej przeszłości grzbietu, kiedy to drzew na grzbiecie było zdecydowanie mniej.
4. Schronisko PTTK “Leskowiec” pochodzi z 1932 roku i było budowane na hali pod Jaworzyną. Warto zwrócić uwagę na fakt, że schronisko nie znajduje się pod wierzchołkiem Leskowca (918 m n.p.m.), lecz pod wierzchołkiem Jaworzyny (890 m n.p.m.), która później została przemianowana na Groń Jana Pawła II. W momencie, gdy stawiano schronisko, z okien rozciągał się cudowny widok na góry. Dzisiaj, budynek stoi otoczony drzewami. Sam budynek był kilkakrotnie przebudowywany i też w niewielkim stopniu przypomina budynek z lat 30. XX wieku. Do schroniska prowadzą szlaki z kilku miejscowości Ziemi Wadowickiej, więc Karol Wojtyła był tutaj częstym gościem latem i zimą. Obok schroniska możemy podziwiać kamienne płyty z wykutymi śladami stóp. Są to tzw. Hrabskie Buty upamiętniające wejście na Leskowiec hrabiego Adama Potockiego w 1846 roku oraz hrabianki Marii Wielopolskiej i barona Romana Taube w 1898 roku.
5. Groń Jana Pawła II już od lat 80. XX wieku był miejscem, gdzie starano się czcić postać Papieża Polaka. Już w 1981 roku wadowickie PTTK podjęło uchwałę o zmianę nazwy góry Jaworzyna, ale dopiero w 2004 roku zostało to usankcjonowane rozporządzeniem MSWiA. W 1991 roku na szczycie stanął pierwszy krzyż (oficjalnie krzyż “ludziom gór”). W 1995 roku wzniesiono kaplicę - był to rok symboliczny pokrywający się z pielgrzymką Jana Pawła II na teren dawnego województwa bielskiego, jego rodzinnego. Dlatego w kaplicy jest tron papieski ze Skoczowa. W następnych latach zorganizowano ogród papieski wokół kaplicy, a samą kaplicę wzbogacono o kolejne pamiątki po Janie Pawle II.
6. Na naszej trasie, Polana Beskid (poniżej szczytu Gronia Jana Pawła II) jest traktowana jako punkt widokowy na północ. Widzimy z niej przede wszystkim coraz niższe grzbiety Beskidu Małego schodzące ku dolinie Skawy i Wadowicom. Większość widoków w oddali stanowi pogranicze Pogórza Śląskiego z Pogórzem Wielickim oraz Podgórzem Wilamowickim.
7. Na Polanie Beskid znajduje się stary wyciąg orczykowy, który był bardzo popularny wśród mieszkańców Wadowic w czasach, kiedy Karol Wojtyła mieszkał w Polsce. Dlatego też możemy niejednokrotnie natrafić na informacje jakoby Karol Wojtyła przychodził na Leskowiec na nartach (grzbiety górskie sprzyjają wędrówce w nartach, np. ski-tour) lub na narty.
8. Atrakcją o charakterze geoturystycznym jest miejscowy potok Wieprzówka. Wynika to z faktu, iż na kilku kilometrach długości potok odsłonił łupki wierzowskie bardzo interesujące dla geologów. Tworzy to liczne zagłębienia i niewielkie odkrywki skalne, które w połączeniu z wodą tworzą bardzo urokliwe miejsca.

Warianty i modyfikacje

1. Trasa może być nieco dłuższa, ale z łagodniejszym podejściem. W tym celu od Rzyk Jagódek już na starcie trzymamy się Szlaku Białych Serc. Doprowadzi on nas wpierw na Groń Jana Pawła II i Polanę Beskid do Schroniska PTTK “Leskowiec”. Od schroniska idziemy na Leskowiec ze znakami żółtego szlaku . Tym samym szlakiem schodzimy z Leskowca na Przełęcz Władysława Midowicza, z której schodzimy czarnym szlakiem . Ogólnie rzecz ujmując, odwracamy kierunek wędrówki z tą różnicą wobec opisu trasy, że całe podejście pokonujemy Szlakiem Białych Serc.

Wskazówki praktyczne

1. Komunikacją publiczną na terenie Gminy Andrychów zarządza Urząd Miasta. Najbardziej aktualne informacje o rozkładach jazdy oraz przewoźnikach do Rzyk Jagódek znajdziemy na oficjalnej stronie UM Andrychów.
2. W Rzykach Jagódkach jest niezbyt pojemny parking dla samochodów osobowych. Można próbować zostawić samochód na terenie przysiółka Mydlarze. W razie braku dostępnych miejsc parkingowych, warto rozważyć zaparkowanie samochodu przy kościele w centrum Rzyk.
3. Szlak Białych Serc jest szlakiem zdecydowanie łagodniejszym od czarnego szlaku turystycznego. Idąc Szlakiem Białych Serc łagodne podejście zyskujemy kosztem nadłożenia drogi. Szlak Białych Serc krzyżuje się w kilku miejscach ze szlakami turystycznymi PTTK. Możemy zatem korzystać z tego szlaku także według własnego uznania.
4. Nawierzchnia czarnego szlaku to duża ilość luźnych kamieni, a także spora ilość błota i wystających korzeni. Nawierzchnia Szlaku Białych Serc jest wyłącznie nieco bardziej przystępna, ponieważ jest to dojazdowa leśna droga. Nie należy jednak myśleć, że Szlak Białych Serc to górski deptak wyłożony drobnym tłuczniem. ;) Obojętnie którędy byśmy nie szli musimy liczyć z wędrówką typowo górskim terenowym szlakiem.
5. Groń Jana Pawła II słynie z nabożeństw w górskiej kaplicy. Niektóre msze święte gromadzą naprawdę setki wiernych spragnionych modlitwy w otoczeniu gór, które tak bardzo uwielbiał Karol Wojtyła. Nabożeństwa odbywają się według harmonogramu, który jest aktualizowany na stronach wadowickiej Informacji Turystycznej.
6. Trasę nawet w najwyższym sezonie turystycznym możemy określić jako cichą i spokojną. Wyjątkiem są właśnie dni (a w zasadzie godziny), w których odbywają się nabożeństwa. Warto zatem sprawdzać godziny i terminy nabożeństw. Dla jednych może to być źródło informacji kiedy wybrać się na trasę i poczuć klimat górskiej mszy. Z kolei dla innych może to być źródło informacji, kiedy z pewnością spotkamy przy schronisku tłumy osób. Warto zdawać sobie sprawę, iż w okresie najbardziej obleganych nabożeństw czas oczekiwania na posiłki w schronisku dochodzi do 60 minut. Wtedy też przy schronisku działa wiata grillowa, gdzie można również otrzymać posiłki na co dzień nie będące w jadłospisie schroniska.
7. Gastronomia na trasie to wyłącznie Schronisko PTTK “Leskowiec”. W Rzykach znajdziemy lokale gastronomiczne, zwłaszcza na terenie kompleksu “Czarny Groń” w Rzykach Praciakach. Są to jednak miejsca poza opisywaną trasą.
8. Wędrując szlakami na Leskowiec, wędrujemy po ziemi rodzinnej Karola Wojtyły. Będąc w okolicy, proponujemy zatem, aby odwiedzić Wadowice - miasto rodzinne Jana Pawła II - słynące z licznych atrakcji związanych z życiem Papieża Polaka, a także z... kremówek. :) Wadowice dzięki bogatej bazie noclegowej mogą także pełnić funkcję bazy wypadowej na szlaki Beskidu Małego i Makowskiego, a także Pogórza Karpackiego.