Jałowiec i Schronisko w Murowanej Piwnicy z Zawoi

Plan wycieczki

1. Wędrówkę zaczynamy na przystanku autobusowym Zawoja Wełcza Szkoła.
2. Za znakami niebieskiego szlaku turystycznego wchodzimy na Halę Trzebuńską na szczycie Jałowca (1111 m n.p.m.).
3. Ze szczytu Jałowca schodzimy żółtym szlakiem (kierunek Przełęcz Kolędówki). Po drodze, (z prawej strony) poniżej szlaku mijamy budynek Schroniska w Murowanej Piwnicy. Szlak żółty doprowadza nas do skrzyżowania szlaków na Przełęczy Kolędówki (815 m n.p.m.).
4. Na Przełęczy Kolędówki zmieniamy kolor szlaku na zielony (kierunek Zawoja Centrum). Skręcamy w prawo i zielonym szlakiem schodzimy do centrum Zawoi.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Zawoja jest znana przede wszystkim z tego, że leży u podnóży Babiej Góry (1725 m n.p.m.) i jest najdłuższą wsią w Polsce. W praktyce, na Zawoję składa się kilka górskich dolin, a w każdej z nich możemy mówić o małych osadach będących składowymi całej Zawoi. Nasza trasa zaczyna się w Zawoi Wełczy, która jest jedną z bardziej cichych dolin w Zawoi. Zabudowa jest tutaj bardzo rzadka, a wciąż rozległe pola i łąki są dla nas doskonałym przykładem jak kiedyś wyglądały beskidzkie wioski.
2. Jałowiec (1111 m n.p.m.) jest szczytem rozdzielającym dorzecze dwóch ważnych rzek Beskidu Żywieckiego. Wody, które spływają z Jałowca na zachód, zasilają rzekę Koszarawę, a ta Sołę. Soła jest kulturową rzeką Żywiecczyzny, a szerzej - Ziemi Oświęcimskiej. Wody, które spływają z Jałowca na wschód, zasilają rzekę Skawę. Skawa jest kulturową rzeką dla szeroko rozumianego północnego Podbabiogórza, Ziemi Suskiej oraz Ziemi Wadowickiej. Soła i Skawa są prawobrzeżnymi dopływami Wisły.
3. Widoki ze szczytu Jałowca są głównie na zachód, dlatego też jest to jedna z tych gór, na których możemy podziwiać malownicze zachody słońca. W panoramie górskiej z Jałowca najbardziej dominuje Pasmo Pilska (1557 m n.p.m.) w Beskidzie Żywieckim. Pod szczytem Jałowca rozciąga się Hala Trzebuńska, a z tej dodatkowo możemy podziwiać widoki na Babią Górę. Z Jałowca dostrzec możemy także góry Beskidu Śląskiego i Beskidu Małego oraz Kotlinę Żywiecką między nimi.
4. W turystycznej świadomości, szczyt Jałowca oraz sąsiednie góry zaliczane do Pasma Jałowieckiego (zwanego Pasmem Podbabiogórskim) traktowane są jako część Beskidu Żywieckiego. Warto jednak wiedzieć, że według naukowców zajmujących się topografią Karpat oraz ich podziałem, Jałowiec powinien być zaliczany do Beskidu Makowskiego.
5. Schronisko w Murowanej Piwnicy jest prywatnym schroniskiem rodziny Frontów na przysiółku Opaczne. Budynek schroniska to góralski dom rodzinny z końca XIX wieku o wysokim murowanym podpiwniczeniu. Oficjalnie, schronisko działa od 1990 roku. W jadalni schroniska są wystawione pamiątki rodzinne potwierdzające znacznie dłuższe tradycje gościnności, według których w budynku gościli Karol Wojtyła oraz Stefan Wyszyński.
6. Od przysiółka Opaczne po Przełęcz Kolędówki szlak żółty prowadzi nas grzbietem stanowiącym granicę między Stryszawą (z lewej strony) a Zawoją (z prawej strony). Szlak przecina liczne polany, z których możemy podziwiać widoki na Babią Górę oraz Pasmo Policy (1369 m n.p.m.).
7. Szlak zielony sprowadza nas do centrum Zawoi naprzemiennie przez lasy oraz polany, z których co jakiś czas są widoki albo w kierunku Babiej Góry albo w głąb Beskidu Makowskiego nad doliną Skawicy.

Warianty i modyfikacje

1. Trasę możemy zamienić w krótką pętlę. W tym celu do okolic Przełęczy Kolędówki dochodzimy zgodnie z opisem trasy. Gdy będziemy blisko Przełęczy Kolędówki, żółty szlak doprowadzi nas do drogi dojazdowej. Skręcamy w nią w dół (w prawo) i między zabudowaniami przysiółków dochodzimy do głównej drogi asfaltowej w Zawoi Wełczy. Tam znowu skręcamy w prawo i po kilkunastu minutach jesteśmy obok szkoły i kościoła w Zawoi Wełczy.
2. Trasę możemy również wydłużyć. Wystarczy, że żółtym szlakiem dojdziemy do skrzyżowania szlaków nad Przełęczą Przysłop (664 m n.p.m.), gdzie skręcimy w czerwony szlak turystyczny i nim dojdziemy do centrum Zawoi. Wariant ten powoduje wydłużenie trasy, ale też skutkuje większą ilością miejsc z pięknymi widokami. :)

Wskazówki praktyczne

1. Do Zawoi najłatwiej dotrzeć busami jadącymi z Krakowa przez Suchą Beskidzką i Maków Podhalański (m.in. Maja Bus, Merc Bus, Zawoja Bus). Rzadko który z tych busów jeździ jednak do przystanku Zawoja Wełcza Szkoła. Na przystanek Zawoja Wełcza Szkoła dojeżdżają busy z centrum Zawoi, więc najlepiej tam zaplanować przesiadkę.
2. Parking dla samochodów osobowych jest obok szkoły i kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Jest to bezpośrednie sąsiedztwo przystanku autobusowego Zawoja Wełcza Szkoła. Przy końcu trasy, czyli w centrum Zawoi również są parkingi dla samochodów osobowych, głównie w sąsiedztwie szkoły oraz kościoła pw. św. Klemensa.
3. Punktem startowym trasy jest przystanek autobusowy Zawoja Wełcza Szkoła, ponieważ tutaj jest parking i tutaj oficjalnie zaczyna się szlak. Jeżeli jednak korzystamy z komunikacji publicznej, możemy wysiąść z busa na przystanku Zawoja Wełcza Kawiarnia, z którego mamy mniej “asfaltowania” do niebieskiego szlaku.
4. Trasa w znacznej mierze prowadzi typowymi “terenowymi” szlakami górskimi. Odrobina asfaltu pojawia się na początku i końcu trasy oraz w okolicy Przełęczy Kolędówki. Pozostałe ścieżki są kamieniste oraz błotniste.
5. Kierunek trasy został zaproponowany z kilku powodów. Po pierwsze, jadąc komunikacją publiczną łatwiej trafić na poranny kurs do szkoły w Wełczy niż popołudniowy powrotny, a z centrum Zawoi nie ma z tym problemu. Po drugie, najpierw wspinamy się na szczyt Jałowca, a schronisko odwiedzamy na zejściu ze szczytu. Schronisko można zatem potraktować jako “nagrodę” i zasłużony odpoczynek po zdobyciu szczytu. :) Po trzecie, podejście na Jałowiec odbywa się lasem, a wędrując od schroniska do centrum Zawoi idziemy “w stronę widoków”, które mamy przed sobą. Wydaje się to przyjemniejsze niż ciągłe odwracanie się do tyłu żeby podziwiać góry. ;)
6. Schronisko w Murowanej Piwnicy jest obiektem prywatnym i rodzinnym. Jeżeli przewidujemy dłuższy postój w tym obiekcie, warto przed wyruszeniem na szlak zadzwonić i dopytać się czy obiekt jest czynny oraz co oferuje danego dnia. Gastronomia na trasie ogranicza się bowiem tylko do Schroniska w Murowanej Piwnicy. Dopiero w centrum Zawoi możemy natrafić na czynną restaurację lub bar z przekąskami.