Chrobacza Łąka pętlą od zapory Porąbka

Plan wycieczki

1. Trasę zaczynamy w Międzybrodziu Bialskim obok przystanku autobusowego Żarnówka Mała. Skrzyżowanie szlaków jest przy Zaporze Porąbka.
2. Wchodzimy na czerwony szlak turystyczny (kierunek Chrobacza Łąka/Gaiki), za którego znakami docieramy na szczyt Chrobaczej Łąki (828 m n.p.m.) z krzyżem.
3. W sąsiedztwie krzyża zmieniamy kolor szlaku na żółty . Doprowadzi on nas najpierw do Schroniska na Chrobaczej Łące, a potem do Żarnówki Małej.
4. Wędrówkę kończymy na przystanki autobusowym Międzybrodzie Bialskie Żarnówka Mała.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Pierwszym bardzo ciekawym miejscem na trasie jest Zapora Porąbka powstała w latach 1928–37 w Międzybrodziu Bialskim spiętrzająca wody rzeki Soły i tworząca w ten sposób Jezioro Międzybrodzkie. Wielu ciekawostek na temat zapory dostarcza nam tablica informacyjna. Wysokość zapory wynosi ponad 37 m, a jej długość to 260 m. Warto wspomnieć, że nazwa zapory bywa myląca, ponieważ nie jest to “zapora w Porąbce”. Zapora znajduje się w Międzybrodziu Bialskim, ale jako pierwszą chroni znajdującą się niżej miejscowość Porąbka. Zapora powstała jako pierwsza w dolinie rzeki Soły. Obecnie, wraz z zaporami w Czańcu i Tresnej tworzy Kaskadę Rzeki Soły.
2. Jednym z dyskusyjnych tematów (który pojawia się już na starcie wędrówki) jest pisownia szczytu Chrobacza Łąka, ponieważ w wielu miejscach spotykamy się z pisownią “Hrobacza Łąka”. Nazwa szczytu pochodzi od polany, której właścicielem była rodzina o nazwisku Chrobak. Samo słowo “chrobak” często występuje w gwarze jako określenie robaka, owada. Jednak przez wieki prości mieszkańcy byli niepiśmienni lub byli analfabetami. Często (np. na kapliczkach albo belkach stropowych domów) starali się stosować zapisy fonetyczne. Prawdopodobnie właśnie to jest przyczyną spopularyzowania pisowni “Hrobacza Łąka”. Pisownia przez “H” jest do tego stopnia rozpowszechniona, że nawet gospodarze schroniska preferują tę wersję, aby być łatwiej znajdowalnymi w internecie. ;)
3. Podchodząc czerwonym szlakiem na Bujakowską Górę z prawej strony mijamy obszar pobliskiego Rezerwatu Przyrody “Zasolnica”. Zwrócić należy uwagę na fakt, że Beskid Mały jest jednym z pasm, gdzie gospodarka leśna nie zlikwidowała w całości lasów pierwotnych. Rezerwat Przyrody “Zasolnica” chroni zachowany drzewostan buczyny karpackiej stanowiącej część dawnej puszczy karpackiej piętra regla dolnego. W Beskidzie Małym, nawet w lasach gospodarczych, można natrafić na znaczne obszary lasów o składzie gatunkowym zbliżonym do naturalnego. Jest to duży kontrast dla lasów Beskidu Śląskiego i Beskidu Żywieckiego, gdzie dominują monokultury świerka.
4. Przełom XX i XXI wieku w Beskidach był okresem, kiedy w wielu miejscach wznoszono krzyże nowego tysiąclecia na cześć 2000 lat chrześcijaństwa. Wiele górskich szczytów aspirowało do miana “nowego Giewontu”. Wśród nich jest także Chrobacza Łąka. Od 2002 roku na szczycie stoi 35-metrowy Krzyż Trzeciego Tysiąclecia, który nocą jest efektownie podświetlony i widoczny z daleka.
5. Schronisko na Chrobaczej Łące jest obiektem prywatnym. Początkowo w latach 30. XX wieku, było to rodzinne schronisko Dorzaków. W okresie PRLu, schronisko przez pewien czas było zarządzane przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, a nawet rolniczą spółdzielnię. Od 1991 roku schronisko jest w rękach Kościoła Katolickiego, a dokładniej Fundacji S.O.S. Obrony Poczętego Życia z Warszawy. Obecny budynek jest wyremontowany (a w zasadzie odbudowany) po pożarze z 2017 roku i działa bez większych ograniczeń.
6. Żółty szlak jest bardzo widokowy. Krajobrazy możemy podziwiać z polany na Chrobaczej Łące oraz przez większość zejścia między przysiółkami Żarnówki Dużej - części Międzybrodzia Bialskiego na południowych stokach Chrobaczej Łąki. Przy bardzo dobrej widoczności, z polany na Chrobaczej Łące możemy dostrzec pojedyncze tatrzańskie szczyty będące tłem dla Babiej Góry (1725 m n.p.m.). Z większości żółtego szlaku mamy piękny widok na Jezioro Międzybrodzkie oraz Beskid Mały. Nad Jeziorem Żywieckim z kolei możemy podziwiać góry Pasma Pilska (1557 m n.p.m.) w Beskidzie Żywieckim.

Warianty i modyfikacje

1. Możemy wydłużyć pętlę o masyw Gaików (808 m n.p.m.). W tym celu z Chrobaczej Łąki idziemy dalej czerwonym szlakiem do Gaików, gdzie zmieniamy kolor szlaku na zielony . Nim dojdziemy do miejsca startu, czyli do Zapory Porąbka. Ten wariant pozwala nam nacieszyć się widokami na północ (głównie na Wyżynę Śląską), ponieważ grzbietowe przejście od Przełęczy Panienki jest bogate w prześwity i przecinki leśne. Schodząc zielonym szlakiem musimy się jednak liczyć z mniej widokowym charakterem zejścia niż w przypadku żółtego szlaku.
2. Jeżeli nie zależy nam, aby szlak miał charakter pętli, możemy żółtym szlakiem podejść na Chrobaczą Łąkę, skąd zejdziemy poza szlakiem ścieżką spacerową przez widowiskowy Kamieniołom w Kozach. Wówczas wędrówkę kończymy w centrum Kóz obok Pałacu Czeczów i przystanku autobusowego Kozy Centrum.

Wskazówki praktyczne

1. Do przystanku autobusowego Międzybrodzie Bialskie Żarnówka Mała dojeżdżają przede wszystkim autobusy z Bielska-Białej (przewoźnikiem jest PKS Bielsko-Biała/Komunikacja Beskidzka). Zatrzymują się tutaj także autobusy relacji Żywiec-Kraków, ale jest ich zdecydowanie mniej.
2. W sąsiedztwie przystanku są niewielkie parkingi dla samochodów osobowych. Nawet w długie słoneczne weekendy nie ma tutaj problemu ze znalezieniem miejsca.
3. Szlak czerwony jest typowym szlakiem górskim. Na podejściu mamy zatem do czynienia z dużą ilością luźnych kamieni, częściowo także wystającymi korzeniami oraz błotem. Szlak żółty na zejściu pokrywa się z drogą dojazdową, a ta w większości jest asfaltowa. Jeżeli planujemy wybrać się z małymi dziećmi, które nie są przystosowane do górskich wędrówek, warto rozważyć wariant “tam i z powrotem” żółtym szlakiem.
4. Schronisko na Chrobaczej Łące jest obiektem o charakterze noclegowo-gastronomicznym, aczkolwiek jego oferta żywieniowa bywa bardzo uboga, zwłaszcza poza sezonem. Czasami warto zadzwonić do schroniska (tel. kom. 604 628 643) z pytaniem co akurat danego dnia będzie do zjedzenia. Obsługa nie karci za takie pytania, a my możemy bezpiecznie zaplanować wycieczkę. W okresie letnim ofertę “horeca” na szlaku uatrakcyjniają także osiedlowe sklepiki na Żarnówce Dużej, które sprzedają lody na szlaku. ;)
5. W drukowanych przewodnikach oraz na archiwalnych stronach internetowych można przeczytać wiele informacji o fenomenalnych widokach na północ z tarasu widokowego na Chrobaczej Łące. Teoretycznie, topografia terenu jest taka, że ze szczytu Chrobaczej Łąki możemy podziwiać prawie całe Pogórze Śląskie, Wyżynę Śląską, Wyżynę Krakowsko-Częstochowską, a nawet Sudety Wschodnie z Jesionikiami. W internecie są zdjęcia udowadniające możliwości tak dalekiej obserwacji. Jest jednak jedno “ale”. Otóż taras widokowy pod krzyżem został zbudowany nad młodnikiem, a widoki z tarasu podziwiamy wyłącznie w okresie, kiedy ktoś zadba i przytnie ów młodnik. Możemy trafić zatem na okres, kiedy taras widokowy jest po prostu zarośnięty lasem i ledwo co pozwala na widoki na sąsiednie wioski.