Śladami Łemków u podnóża szczytu Baranie

Plan wycieczki

1. Wycieczkę rozpoczynamy na parkingu mieszczącym się przy OSP w Olchowcu.  Po przeciwnej stronie budynku umieszczone są tablice informacyjne oraz drogowskazy wskazujące kierunek trasy.
2. Poruszamy się wzdłuż szlaku pieszego PTTK oznaczonego kolorem żółtym oraz Ścieżki Przyrodniczo - Historycznej Olchowiec koloru czarnego .
3. Początkowo trasa wiedze drogą asfaltową, następnie skręcamy w lewo i idziemy w stronę lasu. Wchodzimy do Magurskiego Parku Narodowego (pamiętajmy o zakupie biletów - SMS).
4. Docieramy do skrzyżowania szlaków na granicy państw, gdzie skręcając w prawo kontynuujemy wędrówkę połączonymi szlakami żółtym i niebieskim .
5. Dochodzimy na górę Baranie. Pozostałą drogę wyznaczają znaki czarne ścieżki przyrodniczo - historycznej , którą docieramy do punktu rozpoczęcia wędrówki w centrum Olchowca.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Przy parkingu na początku trasy warto zwrócić uwagę na tablicę wmurowaną w piaskowiec umieszczoną przy OSP.  Informuje nas ona już na samym początku, iż jest to wioska Łemkowska. Umieszczono na niej napis w języku polskim i łemkowskim „500 lat Olchowca”.
2. Na jednej z pozostałych tablic informacyjnych przeczytamy historię znajdującej się nieopodal cerkwi. Kolejną będzie informacja o Szlaku Architektury Drewnianej wraz z mapą, na której zaznaczono najbliższe świątynie. Olchowiec znajduje się na granicy dwóch ważnych ogniw ochrony przyrody, którymi są Jaśliski Parki Krajobrazowy oraz Magurski Park Narodowy. Ostatnia tablica opisuje ścieżkę historyczno-przyrodniczą pod nazwą Olchowiec, którą będziemy się poruszać.
3. Nieopodal obejrzymy niespotykany w całym Beskidzie Niskim kamienny most. Obiekt doskonale pasuje do otoczenia cerkwi, oraz kamiennego ogrodzenia. Otwórzmy bramę i podejdźmy bliżej świątyni. Jest to cerkiew greckokatolicka pw. Przeniesienia Relikwii Św. Mikołaja. Cerkiew jest niewielką drewnianą świątynią, orientowaną i trójdzielną. Odbywają się tutaj msze święte rzymskokatolickie oraz greckokatolickie. Znajdziemy tam również cmentarz.
4. Po drodze będziemy mijać tablice z oznaczeniem numerycznym. Ścieżka Olchowiec liczy 15 przystanków, informujących o najważniejszych kwestiach tego regionu. Z nich dowiemy się o następujących zagadnieniach: osadnictwo na tych terenach, burzliwa historia I i II  wojny światowej, wysiedlenia, a także fauna, flora i topografia Magurskiego Parku Narodowego.
5. Poruszając się w kierunku opisywanego szczytu będziemy iść przez las tzw. buczyny karpackiej. Pamiętajmy, iż nie tak daleko znajduje się Przełęcz Dukielska, która była miejscem krwawych walk podczas II wojny światowej.  Jeżeli nam się poszczęści, znajdziemy świadectwa tych czasów, np. łuski pocisków.
6. Na samym szczycie Baraniego niegdyś stała drewniana wieża (zlikwidowana w 2019 roku). Aktualnie znajduje się tam zamykana wiata. Jest możliwość rozpalenia ogniska w palenisku.
7. Opuszczając las w przysiółku Olchowiec Kolonia będziemy przechodzić obok chyży (łemkowskiej chaty), w której mieści się prywatna izba muzealna.  Sala poświęcona jest kulturze łemkowskiej, w której znajdziemy modele cerkwi, sprzęty gospodarstwa domowego oraz zbiory bibliograficzne. Obiekt można zwiedzić po wcześniejszym umówieniu się z właścicielem.

Warianty i modyfikacje

1. Trasę możemy wydłużyć i zejść do miejscowości Barwinek. W tym celu spod Baraniego poruszamy się granią w Paśmie Granicznym wzdłuż niebieskiego szlaku . W miejscu spotkania szlaku żółtego i niebieskiego skręcamy w prawo. Dodatkowo towarzyszyć będą nam biało czerwone słupki graniczne. W Barwinku powinien czekać na nas samochód.

Wskazówki praktyczne

1. Miejscowość Olchowiec znajduje się między Duklą a Nowym Żmigrodem. W miejscowości Iwla należy skręcić na Polany. Przy skrzyżowaniu znajdują się tablice: Stacja narciarska Chyrowa-Ski, Chyrowa cerkiew 3,5 km, Polany 12. Następnie skręcamy na skrzyżowaniu w lewo, a później w prawo kierując się cały czas na Olchowiec.
2. Parking znajduje się przy Ochotniczej Straży Pożarnej i jest bezpłatny.
3. Wchodząc do Magurskiego Parku Narodowego pamiętajmy o obowiązkowym opłaceniu biletu wstępu. BILET NORMALNY  - wysyłamy SMS pod numer 7455 o treści DPMBILET – koszt 4 zł netto (4,92 zł brutto), BILET ULGOWY - wysyłamy SMS pod numer 7255 o treści DPMBILET (wielkość liter nie ma znaczenia) – koszt 2 zł netto (2,46 zł brutto). Po wysłaniu powinniśmy otrzymać dwie informacje zwrotne.
4. Pamiętajmy o szczegółowym zapoznaniu się z zasadami obowiązującymi w Parku Narodowym. Park jest czynny od wschodu do zachodu słońca. Pamiętajmy, iż w Parkach Narodowych poruszamy się tylko i wyłącznie po wyznakowanych szlakach i ścieżkach!
5. Z uwagi, iż jest to teren przygraniczny, zwróćmy uwagę na swoje telefony i ewentualne opłaty ze strony słowackich sieci telekomunikacyjnych.
6. Rezerwacja w Muzeum Olchowieckim: telefonicznie pod numerem 693 098 955.
7. Prowiant weźmy ze sobą. Ewentualne zakupy możemy dokonać wcześniej w miejscowości Iwla.