Skrzyczne w całej okazałości

Plan wycieczki

1. Wędrówkę rozpoczynamy na głównym skrzyżowaniu w Szczyrku, obok Urzędu Miasta. Zaczyna się tam zielony szlak turystyczny i zgodnie z jego znakami idziemy ulicą Leśną w kierunku osiedla Zapalenica.
2. Na Zapalenicy skręcamy w lewo w leśną drogę zgodnie ze znakami zielonego szlaku, którym dojdziemy aż na szczyt Skrzycznego (1257 m n.p.m.). Po drodze są skrzyżowania szlaków: na Przełęczy Becyrek (862 m n.p.m.) oraz Pod Skrzycznem (1039 m n.p.m.). Dołączają tam szlaki innych kolorów, ale my je ignorujemy i cały czas trzymamy się zielonego szlaku.
3. Ze szczytu Skrzycznego idziemy zielonym szlakiem widokową szeroką drogą przez Zbójnicką Kopę (1205 m n.p.m.) aż do skrzyżowania szlaków na Małym Skrzycznem (1211 m n.p.m.).
4. Z Małego Skrzycznego schodzimy żółtym szlakiem turystycznym przez Halę Skrzyczeńską (1000 m n.p.m.) aż do Szczyrku.
5. Wędrówkę kończymy na dużym parkingu ośrodka narciarskiego Szczyrk Mountain Resort przy budynku Infocentrum. Znajduje się tutaj przystanek autobusowy Szczyrk Leśniczówka (Szczyrk Gondola).

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Warto przyjrzeć się formacjom skalnym w okolicach Przełęczy Becyrek. Skrzyczne, podobnie jak reszta Beskidów leży w tzw. Karpatach Fliszowych. Skrzyczne jest jednak jedną z bardziej stromych gór (jego wschodnie zbocza opadają 800 m przepaścią nad Kotliną Żywiecką), dzięki czemu możemy zaobserwować liczne rumowiska skalne. W masywie Skrzycznego znajduje się również bardzo dużo jaskiń (niedostępnych do zwiedzania).
2. Skrzyczne (jako cała góra) posiada liczne dawne hale pasterskie, z których możemy oglądać dalekie widoki. Hale rozlokowane nad Szczyrkiem dają nam widoki na północ: m.in. na sąsiednie Pasmo Klimczoka, Szyndzielni oraz Błatniej. Hale nad Kotliną Żywiecką dają nam widoki na Beskid Mały, Beskid Średni oraz Beskid Żywiecki.
3. Schronisko PTTK na Skrzycznem zostało otwarte w 1933 roku. Jest jednym z tych obiektów, które od początku gościły nie tylko turystów pieszych, ale także narciarzy. Schroniska narciarskie w dwudziestoleciu międzywojennym były otwierane głównie z myślą o narciarzach biegowych. Ten narciarski duch schroniska trwa do dzisiaj!
4. Szczyt Skrzycznego (1257 m n.p.m.) jest jednym z najbardziej charakterystycznych w Beskidach nie tylko ze względu na ukształtowanie terenu, ale także ze względu na 87-metrowy maszt nadajnika RTV znajdujący się na szczycie od końca lat 90. XX w. Duży budynek pod masztem to Radiowo-Telewizyjny Ośrodek Nadawczy Wisła/Skrzyczne dostarczający sygnał do miejscowości Beskidów, Pogórza Śląskiego oraz Wyżyny Śląskiej.
5. Na szczycie Skrzycznego, zaraz przy górnej stacji kolei kanapowej, znajduje się kilkumetrowa wieża startowa narciarskich tras FIS. Jest to również ogólnodostępny taras widokowy zapewniający piękną panoramę na góry.
6. Szlaki turystyczne, maszt RTV, górna stacja wyciągu oraz schronisko PTTK otaczają właściwy wierzchołek Skrzycznego. Żeby stanąć na faktycznie najwyższym punkcie Beskidu Śląskiego, należy zboczyć ze szlaków na kopiec z tablicami informacyjnymi obok masztu.
7. Grzbiet Beskidu Śląskiego od Skrzycznego aż po Baranią Górę nawiedzały liczne wichury, zwłaszcza w pierwszej dekadzie XXI wieku. Dzięki temu możemy z całego grzbietu podziwiać dalekie widoki na polskie Beskidy, Tatry, a także góry Czech oraz Słowacji. Uroku grzbietowi dodaje kosodrzewina. Jest ona jednak sztucznie zasadzona przez leśników (po wichurach), a nie stanowi naturalnego piętra roślinności.
8. Na zejściu z Małego Skrzycznego przechodzimy przez okazałą Halę Skrzyczeńską. Warto po niej pokrążyć nie tylko dla wspaniałych widoków, ale także dla “rekordów”. Otóż na hali znajduje się największy zbyrcok (metalowy dzwonek dla owiec) na świecie - ma 120 cm wysokości i 100 cm szerokości, a jego serce stanowi element z dawnych wyciągów orczykowych, które są obecnie zastąpione nowoczesnymi wyciągami kanapowymi. Drugim rekordowym obiektem jest potężny zbiornik na wodę do systemu sztucznego naśnieżania - jego średnica wynosi ok. 70 m, a pojemność to ok. 100 000 m3 wody.
9. Obecnie cały masyw Skrzycznego jest największym polskim ośrodkiem narciarskim. Na “dużym” Skrzycznem (1257 m n.p.m.) znajduje się ośrodek narciarski Centralnego Ośrodka Sportu Ośrodka Przygotowań Olimpijskich w Szczyrku (COS). Na Małym Skrzycznem (1211 m n.p.m.) znajduje się ośrodek narciarski Szczyrk Mountain Resort (SMR). Oba ośrodki są ze sobą połączone wyciągami oraz trasami zjazdowymi. W drugiej dekadzie XXI wieku oba ośrodki narciarskie przechodziły stopniowe modernizacje, dzięki czemu dzisiaj Szczyrk nie może być już nazywany “skansenem narciarstwa”, jak miało to miejsce w latach 90. XX w.

Warianty i modyfikacje

1. Na szczyt Skrzycznego (1257 m n.p.m.) możemy się dostać dwuodcinkową koleją kanapową COS z przesiadką na Hali Jaworzyna. Dzięki temu wygodnie zdobędziemy najwyższy punkt trasy, a potem już tylko będziemy schodzić widokowymi ścieżkami.
2. Ze Zbójnickiej Kopy (1205 m n.p.m.) możemy zjechać koleją kanapową SMR na Halę Skrzyczeńską. Ominie nas w ten sposób część widoków z grzbietu oraz Małego Skrzycznego.
3. Z Hali Skrzyczeńskiej możemy zjechać koleją gondolową SMR do Szczyrku. Dzięki temu unikniemy stromego zejścia.
4. Punkty 1, 2 i 3 można zastosować razem. Dzięki temu przejście będzie bardzo krótkie (ok. 1 km) i bardzo łagodne w dół. Jest to rozwiązanie nad wyraz atrakcyjne dla osób z lekką niepełnosprawnością ruchową.
5. Możemy skrócić dystans o około 1 km zaczynając wędrówkę pod dolna stacją kolei COS i wchodząc na Skrzyczne niebieskim szlakiem . To podejście jest bardzo popularne, ale też bardziej strome od zaproponowanego w naszej trasie.
6. Możemy wydłużyć trasę idąc dalej zielonym szlakiem z Małego Skrzycznego na Malinowską Skałę, a później niebieskim szlakiem do Szczyrku Soliska.

Wskazówki praktyczne

1. Szlaki górskie Beskidu Śląskiego w zdecydowanej większości są bardzo kamieniste (liczne drobne luźne kamienie), nie inaczej jest na Skrzycznem. Ta trasa nie nadaje się do wędrówki z wózkami trekkingowymi. Warto mieć obuwie z grubszą podeszwą.
2. Szczyrk jest bardzo dobrze skomunikowany autobusami i busami z Bielskiem-Białą (m.in. PKS Bielsko-Biała, Żądło). Dojeżdżają one do dwóch końcowych pętli autobusowych w Szczyrku: Szczyrk Biła oraz Szczyrk Solisko.
3. Do Bielska-Białej dojeżdżają autobusy dalekobieżne z całej Polski (najwięcej na trasie Kraków - Cieszyn) oraz pociągi (najwięcej na trasie Katowice - Zwardoń).
4. Komunikacja publiczna między Szczyrkiem i Wisłą (dwie sąsiednie bardzo popularne miejscowości turystyczne) ogranicza się do rzadkich połączeń autobusowych z przesiadką na Białym Krzyżu. Z Wisły można wjechać autobusem Wispol na przystanek Szczyrk Biały Krzyż. Z kolei z Białego Krzyża do centrum Szczyrku można zjechać autobusem PKS Bielsko-Biała. Połączenia te mają charakter sezonowy.
5. Z przystanku Szczyrk Leśniczówka (Szczyrk Gondola), na którym kończymy wędrówkę, możemy z łatwością dostać się z powrotem do centrum Szczyrku autobusami i busami (PKS Bielsko-Biała, Żądło) jadącymi do Bielska-Białej. Przejeżdżają one przez centrum Szczyrku.
6. Kolej Linowa COS ze Szczyrku na Skrzyczne jest koleją o charakterze całorocznym. Wiosną oraz późną jesienią posiada okresy wyłączone z funkcjonowania ze względu na niezbędne przeglądy techniczne.
7. Kolej gondolowa SMR ze Szczyrku na Halę Skrzyczeńską oraz kolej kanapowa z SMR z Hali Skrzyczeńskiej na Zbójnicką Kopę są kolejami o charakterze sezonowym. Działają one zimą w sezonie narciarskim, a także w wakacje, weekendy oraz dni wolne od pracy. Rozkład jazdy kolei warto sprawdzić na stronach SMR.
8. Na Hali Skrzyczeńskiej znajduje się bardzo duża restauracja Kuflonka. Jest to restauracja ośrodka narciarskiego SMR działająca sezonowo razem z kolejami linowymi SMR. Przewaga restauracji nad schroniskiem to bardzo duży rozmiar wewnętrznej sali konsumpcyjnej, co doceniamy przede wszystkim przy niesprzyjających warunkach atmosferycznych.