Pętla na Klimczok z Bystrej do źródeł Białej

Plan wycieczki

1. Trasę zaczynamy na pętli autobusowej MZK Bystra Leśniczówka, skąd ruszamy za znakami zielonego szlaku (kierunek: Klimczok).
2. Zielonym szlakiem idziemy przez Przełęcz Kołowrót (775 m n.p.m.) aż do Przełęczy Siodło (1042 m n.p.m.).
3. Jeżeli mamy ochotę wejść na szczyt Klimczoka (1117 m n.p.m.), to czarnym szlakiem od Przełęczy Siodło wchodzimy “tam i z powrotem” na szczyt.
4. Od Przełęczy Siodło dochodzimy do Schroniska PTTK “Klimczok” na stokach Magury. Jest to odcinek ze znakami niebieskiego i zielonego szlaku .
5. Od schroniska idziemy za znakami czerwonego szlaku turystycznego aż do przystanku autobusowego MZK Bystra Pod Źródłem.
6. Wędrówkę kończymy w Bystrej obok Zajazdu “Pod Źródłem”.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Bystra Śląska była dawniej ważnym dla Śląska Cieszyńskiego uzdrowiskiem o charakterze regionalnym. Do dnia dzisiejszego pozostał dawny park uzdrowiskowy oraz część willowej zabudowy miejscowości. Ponadto, z uzdrowiskiem związana jest postać najbardziej znanego mieszkańca Bystrej - Juliana Fałata. Skierowany na kurację, osiadł on tutaj na stałe, a w jego willi mieści się cenna placówka muzealna o wymownej nazwie “Fałatówka”. Konsekwencją tradycji uzdrowiskowych jest funkcjonujący do dzisiaj szpital pulmonologiczny (Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej).
2. Bystra jest miejscowością powstałą z połączenia dwóch wcześniejszych: Bystrej Śląskiej oraz Bystrej Krakowskiej. Człony nazw tych miejscowości zdradzają nam graniczny charakter rzeki Białej. Otóż koryto rzeki stanowiło dawniej granicę między Śląskiem a Małopolską, dlatego też prawobrzeżna część Bystrej do dzisiaj jest nazywaną Krakowską i leży na historycznej Żywiecczyźnie.
3. Nazwa rzeki Białej oraz nazwa miejscowości Bystrej są ściśle ze sobą związane. Prawdopodobnie najpierw była nazwa rzeki, która ma bardzo strome koryto, a ostre spady i liczne progi wodne powodują, iż woda się pieni. Woda jest zatem biała. Przypuszczalnie zatem, nazwa miejscowości powstała w drugiej kolejności i była związana z bystrym nurtem rzeki dzielącej miejscowość na część Śląską i Krakowską.
4. Rzeka Biała od dawna miała znaczenie kulturowe, symboliczne dla mieszkańców pogranicza Śląska i Małopolski. Źródła rzeki znajdują się wysoko w górach, a zabudowa Bystrej skupiona jest w dolinie, co sprawia, że woda jest czysta. Z tego powodu u źródeł Białej znajdują się ujęcia wody pitnej (liczne są tablice informujące o ochronie ujęcia wody powierzchniowej). W Bystrej działa Spółdzielnia “Bystrzanka” rozlewająca wodę mineralną. Jeżeli szukacie lokalnego produktu z Bystrej, to z pewnością może to być woda mineralna i oranżady z Bystrzanki rozlewane do takich samych butelek jak w drugiej połowie XX wieku.
5. Szczyt Klimczoka (1117 m n.p.m.) jest bardzo ważnym punktem granicznym i naturalną konsekwencją granicy na rzece Białej. Na Klimczoku przebiega granica administracyjna między miastem Bielsko-Biała a miastem Szczyrk. Ponadto na Klimczoku jest dawna granica między regionami historycznymi Śląska i Małopolski. Bielsko (część miasta Bielsko-Biała) to dawny Śląsk, dokładnie Śląsk Cieszyński. Z kolei Szczyrk to dawna Małopolska, dokładnie Żywiecczyzna. Administracyjnie oba miasta leżą w województwie śląskim, ale tylko część Bielska-Białej leży na Śląsku. Szczyrk leży w historycznej Małopolsce. O tej granicy na szczycie informują tablice, stary słupek graniczny oraz regularnie zawieszane flagi regionów historycznych.
6. Widoki ze szczytu Klimczoka są przede wszystkim na wschód i południe. Na pierwszym planie widzimy Magurę (1109 m n.p.m.) z charakterystycznym kamiennym budynkiem schroniska. Na lewo od schroniska widoczny jest Beskid Mały. Na prawo od schroniska widzimy Kotlinę Żywiecką oraz Beskid Żywiecki w tle. Przy dobrej widoczności między Babią Górą (1725 m n.p.m.) i Pilskiem (1557 m n.p.m.) możemy dostrzec górski grzebień Tatr. Całkowicie na południu (z prawej strony) widoczna jest wysoka góra z wysokim masztem. To Skrzyczne (1257 m n.p.m.), najwyższa góra polskiej części Beskidu Śląskiego.
7. Schronisko PTTK “Klimczok” znajduje się na stokach Magury (1109 m n.p.m.) na wysokości 1052 m n.p.m., ale że w Karpatach Magur wiele, to schronisko nosi nazwę związaną z jednym w Karpatach Klimczokiem. Dzięki temu jest rozpoznawalne. Historia schroniska w tym miejscu jest bardzo długa i sięga 1841 roku (związana jest z niemiecką organizacją Beskidenverein). Obecny budynek pochodzi z 1914 roku i jest kamienny, ponieważ wcześniejsze drewniane regularnie płonęły. Schronisko stoi na miejscu domku myśliwskiego barona Klobusa z Łodygowic, który swój budynek nazwał “Klementynówką” na cześć żony.
8. Widoki ze szczytu Magury (1109 m n.p.m.) oraz z jej stoków są przede wszystkim na wschód i południe. Stanowią poszerzenie widoków z Klimczoka. Na pierwszym planie widzimy Magurkę Wilkowicką (909 m n.p.m.) i Czupel (933 m n.p.m.) w Beskidzie Małym. Na prawo od Beskidu Małego widzimy najrozreglejszą część Kotliny Żywieckiej oraz Beskid Żywiecki. Między Beskidem Małym a Babią Górą widoczne są niskie i długie grzbiety Beskidu Makowskiego.
9. Na szczycie Magury (1109 m n.p.m.) oraz na części zejścia czerwonym szlakiem natrafimy na dalekie widoki w kierunku północnym. Obejmują one głównie miasto Bielsko-Biała, fragment Pogórza Śląskiego oraz Wyżynę Śląską. Ze szczytu Magury można dostrzec także malowniczo położone Schronisko PTTK na Szyndzielni. Przy naprawdę bardzo dobrej widoczności, ze szczytu Magury widać także wschodnią część Sudetów z Jesionikami na czele.
10. Trasa przebiega przez teren ściśle związany z historią turystyki górskiej w Beskidzie Śląskim. Dla przykładu, mijamy po drodze skrzyżowanie szlaków o nazwie “Magura Kąpielisko”, ponieważ w młodym lesie przy czerwonym szlaku możemy zobaczyć resztki murowanego basenu kąpielowego. Basen w latach 30. XX w. wybudował nijaki Girsig, ówczesny dzierżawca schroniska “Klimczok”. Końcem lat 30. XX w. wybudował on obok basenu schronisko „Magura-Kąpielisko”, które w okresie wojennym prowadziła jego córka. Schronisko Girsiga nie przetrwało jednak do naszych czasów, ponieważ w 1945 roku wojska radzieckie ostrzelały zbocza Magury, w tym schronisko, które doszczętnie spłonęło.

Warianty i modyfikacje

1. Możemy wydłużyć wycieczkę o Szyndzielnię. W tym celu, na Przełęczy Kołowrót wchodzimy na żółty szlak (omijamy przejście zielonym szlakiem obok źródeł Białki), za którego znakami przechodzimy obok Schroniska PTTK na Szyndzielni (1001 m n.p.m.) i docieramy aż na szczyt Klimczoka.
2. Możemy również skrócić wycieczkę pomijając wejście na szczyt Magury. W tym celu, od Schroniska PTTK “Klimczok” idziemy za znakami niebieskiego szlaku, które po pewnym czasie łączą się z czerwonym szlakiem. Czerwonym szlakiem, zgodnie z opisem trasy, schodzimy do przystanku autobusowego Bystra Pod Źródłem MZK.
3. Punkty startu i mety dzieli 1,5 km asfaltowej drogi z chodnikiem. Możemy zatem bardzo łatwo zmienić trasę w pętlę idąc zielonym szlakiem wzdłuż ulicy Juliana Fałata.

Wskazówki praktyczne

1. Parkingi w Bystrej znajdują się zarówno przy pętli autobusowej Bystra Leśniczówka MZK, jak i obok przystanku Bystra Pod Źródłem MZK. Daje nam to nie tylko łatwość w zaparkowaniu samochodu, ale także pozwala na sprawne przemieszczenie się komunikacją publiczną między punktem startu i mety.
2. Do wspomnianych wyżej przystanków autobusowych dojeżdżają autobusy MZK Bielsko-Biała linii numer 57 z centrum Bielska-Białej. Dodatkowo, przez centrum Bystrej jeżdżą autobusy PKS i busy z Bielska-Białej do Szczyrku i Żywca (a także wielu innych miejscowości). W pobliżu jest również stacja kolejowa Wilkowice-Bystra na trasie pociągów z Katowic do Zwardonia. Możliwości przesiadek jest zatem bardzo dużo i warto dokładnie przeanalizować rozkłady jazdy różnych środków transportu.
3. Nawierzchnia na trasie jest typowo górska jak na Beskidy. Dominują szerokie leśne drogi, które momentami są utwardzone, a momentami nie. Wybierając się na tę trasę najlepiej zabrać górskie obuwie, ponieważ może być dużo błota i luźnych kamieni. Asfaltu jest niewiele, pojawia się on wyłącznie w Bystrej.
4. Gastronomia jest na początku, po środku i na końcu trasy. :) Wędrówkę zaczynamy zaraz obok dużego hotelu Golden Tulip Magnus z restauracją hotelową i Tawerną Nad Potokiem (dedykowaną turystom ze szlaku). Pośrodku trasy jest Schronisko PTTK “Klimczok” z pełną ofertą gastronomiczną. Na końcu trasy jest z kolei Zajazd “Pod Źródłem” będący dużą restauracją.
5. Kierunek trasy został zaproponowany nie bez powodu. Po pierwsze, idąc szlakiem przez Przełęcz Kołowrót idziemy pod górę znacznie łagodniej niż czerwonym szlakiem. Po drugie, schodząc czerwonym szlakiem z Magury krajobrazy mamy przed sobą (a nie za plecami). Można dodatkowo przypuszczać, iż zejście z Magury będzie odbywało się po południu, kiedy to słońce świeci z zachodu na wschód. A że z Magury widoki są głównie na wschód, to po południu możemy liczyć na znacznie dalsze obserwacje niż do południa.