Wokół Zamku Tenczyn

Plan wycieczki

1. Wycieczkę zaczynamy na ulicy Zamkowej w Rudnie, na parkingu leśnym, u stóp wzgórza – w miejscu, gdzie szlak żółty skręca z drogi asfaltowej w las. Czeka nas spacer o długości ok. 400 metrów – leśną ścieżką pod górę.
2. Po ok. 15 minutach dochodzimy na wzgórze – po lewej stronie mijamy malownicze ruiny zamku Tenczyn.
3. Żółty szlak prowadzi teraz po wypłaszczonym terenie – wpierw drogą szutrową, potem asfaltową. Za nami piękny widok na ruiny zamku, nieco dalej – po lewej stronie odsłaniają się widoki na Beskidy. Dochodzimy do Muzeum Agatów w Rudnie.
4. Z tego miejsca możemy kontynuować wędrówkę szlakiem żółtym pod kaplicę św. Rafała Kalinowskiego lub wrócić na parking tą samą drogą. Możemy też zejść ze wzgórza nieoznaczoną ścieżką pod Zagrodę zamkową i mini zoo w Rudnie (ok. 800 metrów).

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Malownicze ruiny zamku Tenczyn wznoszą się na wzgórzu pochodzenia wulkanicznego Garbu Tenczyńskiego. Historia tej potężnej, owianej legendami warowni sięga połowy XIV wieku. Przez prawie trzysta lat zamek był siedzibą rodową Tęczyńskich. W drugiej połowie XVI wieku gotycki zamek został przebudowany w duchu renesansowym przez kasztelana wojnickiego Jana Tęczyńskiego, stając się potężną rezydencją magnacką, nazywaną „drugim Wawelem”. W czasie „potopu szwedzkiego” zamek został zrujnowany i już nigdy nie odzyskał swego blasku. Ostatnimi właścicielami zamku byli Potoccy z Krzeszowic (od 1816 roku do II wojny światowej).
2. Kilka słów o architekturze zamku. Do dziś zachowały się fragmenty gotyckiej budowli zamku górnego, a także wzniesione już w okresie renesansu bastiony, barbakan, wieża bramna, pozostałości kaplicy oraz ruiny skrzydła mieszkalnego. Z odrestaurowanej wieży Nawojowej roztacza się piękna panorama na okolicę. Warto wspomnieć, że w czasach swej największej świetności zamek posiadał trzy skrzydła, dziedziniec był zdobiony krużgankami, a mury attykami. Zamek był otoczony murem kurtynowym, od południa znajdowały się dwie pięciokątne basteje, zaś od północy barbakan. Malownicze ruiny „zagrały” w kilku filmach – na zamku kręcono m.in. seriale „Czarne chmury” oraz „Rycerze i rabusie”.
3. Muzeum Agatów w Rudnie znajduje się ok. 300 metrów od ruin zamku. Jest to prywatna placówka, w której zobaczymy imponującą kolekcję agatów, a także zbiór skamieniałości pochodzących z dawnego morza jurajskiego. Na rudniańskich polach – podczas warsztatów organizowanych przez muzeum – można samodzielnie poszukać agatów.
4. Zamkowa zagroda w Rudnie jest zlokalizowana u stóp zamkowego wzgórza. W mini zoo zobaczymy m.in.: owce, kozy, osły, lamy, alpaki, koniki polskie, krowy, a nawet pochodzące z górzystych terenów Szkocji bydło rasy Highland. Na powierzchni ponad 4 hektarów wytyczono wygodną ścieżkę dla zwiedzających.

Warianty i modyfikacje

1. Możemy podjechać samochodem na wzgórze, parkując niedaleko ruin. W tym wariancie rezygnujemy z forsownego podejścia żółtym szlakiem na wzgórze zamkowe.
2. Warto pospacerować po wzgórzu zamkowym, z którego roztacza się ładna panorama na okolicę. Jeśli wydłużymy spacer i pójdziemy żółtym szlakiem w kierunku kaplicy św. Rafała Kalinowskiego, czekają na nas wyśmienite widoki na Beskidy, a przy dobrej pogodzie zobaczymy Tatry.
3. Jadąc do Rudna od strony Krzeszowic, warto zatrzymać się przy Stawie Wrońskim (ulica Zamkowa w Tenczynku). Jest to jeden z nielicznych stawów zlokalizowanych na terenie Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. Mieszkańcami stawu są m.in. raki. Jest to wielka atrakcja przyrodnicza gminy Krzeszowice.

Wskazówki praktyczne

1. Bezpłatny parking znajduje się w Rudnie u stóp wzgórza zamkowego. Jest to duży, leśny parking przy żółtym szlaku. Wybierając ten parking, do ruin zamku musimy podejść ok. 400 metrów leśną ścieżką pod górę (szlak nie nadaje się dla wózków dziecięcych).
2. Płatne parkingi znajdują się w pobliżu Muzeum Agatów w Rudnie – z tego miejsca do ruin zamku jest ok. 200-300 metrów drogą „po płaskim”. Koszt parkingów – w zależności od lokalizacji – wynosi od 7 zł do 10 zł / dzień.
3. Do Rudna kursują busy z Krzeszowic. Autobusem z Krzeszowic możemy też dojechać do sąsiedniego Tenczynka i przejść żółtym szlakiem pod zamek – odległość to ok. 2,5 km drogą jezdną.
4. W pobliżu ruin zamku znajduje się kilka punktów gastronomicznych. Można tu kupić lody, kawę, a także ciepłe przekąski. Budka z jedzeniem znajduje się także w pobliżu Zamkowej zagrody.
5. Zamek jest udostępniany do zwiedzania w sezonie turystycznym – od maja do października w weekendy, w miesiącach letnich także w dni powszednie. O każdej pełnej godzinie w soboty, niedziele i święta odbywa się zwiedzanie z przewodnikiem (w cenie biletu). Warto śledzić stronę zamku na Facebooku, gdzie umieszczane są bieżące informacje na temat godzin otwarcia oraz imprez towarzyszących czy pokazów grup rekonstrukcyjnych.
6. Muzeum Agatów w Rudnie jest otwarte od wtorku do niedzieli. Wstęp do muzeum jest płatny. Chęć uczestnictwa w warsztatach i korzystania z Agatowych Pól w poszukiwaniu agatów należy zgłaszać z wyprzedzeniem: muzeumagatowwrudnie.com.
7. Jeśli szukamy atrakcji dla dzieci, warto rozważyć wizytę w Zamkowej zagrodzie w Rudnie i spotkanie „oko w oko” ze zwierzętami. Wstęp na teren zagrody jest płatny.