Stożek Wielki pętlą z Wisły Łabajowa

Plan wycieczki

1. Trasę zaczynamy na końcowym przystanku autobusowym w dolinie Łabajowa. Za znakami zielonego szlaku turystycznego udajemy się do Schroniska PTTK na Stożku Wielkim.
2. Spod schroniska udajemy się czerwonym Głównym Szlakiem Beskidzkim przez Kyrkawicę (973 m n.p.m.) oraz Kiczory (990 m n.p.m.) do Przełęczy Łączecko.
3. Na Przełęczy Łączecko zmieniamy kolor szlaku na niebieski i przechodzimy dookoła góralskiego przysiółka o nazwie Mraźnica.
4. W miejscu, gdzie szlak niebieski odchodzi ostro w dół od asfaltowej drogi na Mraźnicy (potem szlak chowa się w lesie), my idziemy dalej drogą asfaltową poza szlakiem.
5. Droga asfaltowa z Mraźnicy doprowadza nas do drogi głównej w dolinie Łabajowa oraz do zielonego szlaku .

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. W pierwszych minutach wędrówki zielonym szlakiem wychodzimy na polanę pod wierzchołkiem Katarzynki (730 m n.p.m.), z której podziwiać możemy widoki na Stożek Wielki oraz Kiczory.
2. Szlak zielony pokrywa się częściowo ze starą drogą dojazdową do Schroniska PTTK na Stożku Wielkim, co jest wyjaśnieniem niewielkiej ilości “kocich łbów” i kamieni, którymi w dwudziestoleciu międzywojennym była wyłożona droga.
3. Schronisko PTTK na Stożku Wielkim zostało otwarte w 1922 roku i jest obecnie najstarszym polskim schroniskiem w Beskidach. Wcześniej ten tytuł nosiło Schronisko PTTK na Markowych Szczawinach (otwarte w 1906 r.). Natomiast najstarszym budynkiem schroniska w polskich Beskidach jest Schronisko PTTK na Szyndzielni otwarte w 1897 r. przez niemiecką organizację Beskidenverein, więc nie wliczamy go do statystyk “najstarszych polskich schronisk”. Perełką schroniska jest duża jadalnia z oknami i dużą ilością zieleni, skąd doskonale prezentują się widoki na wschód i południowy-wschód.
4. Widoki ze Stożka Wielkiego to przede wszystkim widoki w kierunku wschodnim na obszar źródłowy rzeki Wisły oraz na południowy-wschód na pasma górskie za przełęczą Kubalonka (761 m n.p.m.). Podziwiać stąd można góry Beskidu Śląskiego, w szczególności Pasma Wiślańskiego z Baranią Górą (1220 m n.p.m.) i Skrzycznem (1257 m n.p.m.) na czele. Przy bardzo dobrej widoczności, nad przełęczą Kubalonka można dostrzec grzebień Tatr oraz Babią Górę (1725 m n.p.m.) w Beskidzie Żywieckim.
5. Kyrkawica (973 m n.p.m.) jest niewybitnym wierzchołkiem w grzbiecie między Stożkiem Wielkim a Kiczorami. Miejsce to jest znane przede wszystkim za sprawą charakterystycznej kilkumetrowej wychodni skalnej z gruboziarnistego piaskowca istebniańskiego, potocznie nazywanej grzybem skalnym.
6. Kiczory (990 m n.p.m.) są drugim pod względem wysokości szczytem Pasma Czantorii, tj. zachodniej części Beskidu Śląskiego. Kiczory po stronie polskiej były miejscem licznych wichur oraz prac leśnych, co na pewien czas skutkuje pięknymi widokami. Jeszcze można natknąć się na prześwity w lesie z rzadko spotykaną perspektywą na Wisłę oraz Czantorię Wielką (995 m n.p.m.). Z niektórych miejsc w okolicach szczytu Kiczor można podziwiać widoki na Trójwieś Beskidzką (Istebna, Jaworzynka, Koniaków) z Ochodzitą (894 m n.p.m.) i Tatrami w tle.
7. Na południowych stokach Kiczor, już po stronie Republiki Czeskiej, znajduje się rozległy obszar dolnoreglowej buczyny karpackiej o charakterze pierwotnym. Część drzew osiąga wiek powyżej 200 lat. Las ten jest częściowo chroniony od 1922 roku, a od 1956 roku objęty jest ochroną Rezerwatu Przyrody Plenisko (obecny obszar jest z 1998 roku). Ze względu na gospodarkę leśną (prowadzoną w Beskidach od XIX wieku), niewiele jest miejsc, gdzie możemy zaobserwować pierwotny piętrowy układ roślinności, dlatego takie lasy są szczególnie cenne przyrodniczo.
8. Trasa od Stożka Wielkiego do Mraźnicy prowadzi grzbietem rozdzielającym dorzecze dwóch głównych rzek Polski. Wody spływające do miasta Wisła zasilają obszar źródłowy rzeki Wisły. Z kolei wody spływające do Istebnej oraz Republiki Czeskiej zasilają obszar źródłowy rzeki Olzy, a ta stanowi dopływ Odry.

Warianty i modyfikacje

1. Na Stożek Wielki możemy dostać się wyciągiem krzesełkowym Kolei Linowej “Stożek”. Aby dostać się do dolnej stacji wyciągu, należy iść jeszcze ok. 2 km z przystanku autobusowego w górę doliny Łabajowa (ul. Zjazdowa).
2. Trasę możemy zamienić w pętlę ze stacji kolejowej Wisła Głębce. Wędrówkę zaczynamy wtedy zielonym szlakiem przy stacji kolejowej (ok. 2,5 km wędrówki drogą w dolinie Łabajowa) i w ten sposób dochodzimy do ostatniego przystanku autobusowego Wisła Łabajów Centrum. Na powrocie z kolei powinniśmy przedłużyć trasę o odcinek niebieskiego szlaku z Mraźnicy do stacji kolejowej Wisła Głębce (ok. 45 minut wędrówki leśnymi drogami).
3. Ze Stożka Wielkiego do Przełęczy Łączecko możemy zejść niebieskim szlakiem . Ominiemy wtedy wychodnie skalne na Kyrkawicy oraz szczyt Kiczor, ale za to przejście będzie łagodne. Unikniemy zatem stromego kamienistego zejścia z Kiczor do Przełęczy Łączecko.

Wskazówki praktyczne

1. Przystanek autobusowy Wisła Łabajów Centrum jest skomunikowany z centrum Wisły, Ustroniem oraz Skoczowem. Połączeń jest dosłownie kilka w ciągu dnia, przewoźnikiem jest firma Wispol. Nazwa przystanku “Łabajów Centrum” może i brzmi ładnie, ale odnosi się do potocznego nazewnictwa. W praktyce jest tutaj parking i niewielka piwiarnia.
2. Stacja Kolejowa Wisła Głębce sąsiaduje z doliną potoku Łabajów. Jest to stacja końcowa dla pociągów Kolei Śląskich relacji Katowice - Wisła Głębce.
3. W Łabajowie jest kilka parkingów, zwłaszcza wzdłuż ulicy Zjazdowej. Samochód najlepiej zaparkować na dużym placu w pobliżu przystanku autobusowego Wisła Łabajów Centrum.
4. Na trasie są dwa strome momenty, które bywają męczące. Jest to fragment zielonego szlaku na podejściu na Stożek Wielki, a także strome kamieniste zejście z Kiczor do Przełęczy Łączecko.
5. Pomimo faktu, że szlak zielony prowadzi leśnymi drogami i starą drogą dojazdową do schroniska, warto na trasę zabrać obuwie typowo górskie, ponieważ odcinek od Stożka do Przełęczy Łączecko prowadzi typowymi górskimi ścieżkami z luźnymi kamieniami oraz wystającymi korzeniami.
6. Kolej Linowa “Stożek” jest traktowana jako kolej całoroczna. Na stokach Stożka Wielkiego wytyczone są specjalne trasy zjazdowe dla rowerzystów (tzw. downhill) i kolej w okresie letnim działa także z myślą o rowerzystach. Warto jednak sprawdzić stronę internetową kolei linowej oraz fanpage w mediach społecznościowych, aby mieć pewność czy kolej jest czynna w terminie, w którym chcielibyśmy z niej skorzystać.
7. Schronisko PTTK na Stożku Wielkim jest jedynym punktem gastronomicznym na trasie. Kierunek trasy został wybrany w taki sposób, aby odwiedziny w schronisku były niczym nagroda po wymagającym podejściu na szczyt Stożka Wielkiego.
8. Bardzo nietuzinkowym środkiem przemieszczania się po Wiśle są tzw. ciuchcie turystyczne. Ciuchcie odjeżdżają o wyznaczonych godzinach z deptaka w Wiśle i niektórymi kursami dojeżdżają do Wisły Łabajowa. Przejażdżka ciuchcią może być traktowana jako atrakcja, ale z pewnością nie jest szybkim i wygodnym środkiem transportu.