Czarny Dział i Ćwilin z Mszany Dolnej na przełęcz Gruszowiec

Plan wycieczki

1. Wycieczkę zaczynamy przy Urzędzie Miasta w Mszanie Dolnej (ul. Piłsudskiego 2). Będziemy wędrować szlakiem żółtym . Za urzędem skręcamy w prawo, przechodzimy pod wiaduktem kolejowym, następnie idziemy drogą asfaltową wzdłuż Mszanki. Po ok. 1 km skręcamy w lewo, mijamy kilka gospodarstw i wychodzimy na pola. Po lewej stronie zostawiamy zbocza Grunwaldu (w tym miejscu dość słabe oznakowania szlaku). Za nami ładny widok na: Luboń Wielki, Szczebel i Lubogoszcz.
2. Przecinamy wąski pas lasu, dalej ścieżyną wśród pól. Omijamy od północy szczyt Wsołowej. Dalej grzbietem, dość wygodną drogą pośród malowniczych widoków. Szlak prowadzi trochę lasem, trochę polami i łąkami. Warto zwrócić uwagę na panoramę – od lewej Mogielica, na najbliższym planie Ostra i Ogorzała, na dalszym planie widoczne szczyty Gorców. Łagodnym podejściem dochodzimy na Czarny Dział (673 m n.p.m.) – tu znacznik szczytu, ławeczki, miejsce do odpoczynku.
3. Schodzimy wygodną drogą, a następnie skrajem pól wychodzimy na grzbiet Ćwilina. Zaczyna się dość strome, kamieniste podejście przez las. Przed szczytem szlak nieco łagodnieje. Docieramy na polanę Michurową i szczyt Ćwilina (1072 m n.p.m.), skąd roztacza się piękna, rozległa panorama.
4. Ze szczytu schodzimy przez chwilę na zachód szlakami żółtym i niebieskim . Po ok. 200 metrach zostawiamy szlak żółty, którym wędrowaliśmy z Mszany Dolnej, i skręcamy w prawo na szlak niebieski . Czeka nas teraz bardzo strome zejście (jedno z bardziej stromych w Beskidzie Wyspowym). Po wyjściu z lasu szlak łagodnieje. Wychodzimy na pola i łąki, a następnie schodzimy do drogi krajowej nr 28 z Mszany Dolnej do Limanowej. Skręcamy w lewo. Dochodzimy na przełęcz Gruszowiec – tu węzeł szlaków, bar „Pod Cyckiem”, nieco dalej przystanek autobusowy.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Ćwilin (1072 m n.p.m.) to szczyt położony w centralnej części Beskidu Wyspowego, drugi pod względem wysokości szczyt Beskidu Wyspowego. Północne zbocza Ćwilina są bardzo strome, zaś zachodni grzbiet długi i łagodny. Niegdyś na Ćwilinie wypasano owce; jeszcze w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku stał tu szałas będący świadectwem dawnej gospodarki pasterskiej. Ze szczytowej polany Michurowej roztacza się imponująca panorama – widać stąd Beskid Żywiecki (z Babią Górą na czele), Beskid Wyspowy, Gorce, przy dobrej pogodzie również Tatry. Mówi się czasem, że Ćwilin jest bratem bliźniakiem sąsiedniej Śnieżnicy, z tej tradycji wywodzi się również legenda, jakoby Mogielica była żoną Łopienia. Kazimierz Sosnowski – wybitny krajoznawca promujący turystykę pieszą, autor przewodników – będąc na Ćwilinie z grupą młodzieży użył nazwy „Beskid Wyspowy”. Nazwa ta szybko zdobyła uznanie i popularność. Na szczyt prowadzi kilka znakowanych szlaków turystycznych: żółty z Mszany Dolnej przez Czarny Dział, niebieski z Jurkowa, niebieski z przełęczy Gruszowiec. Na Ćwilin można też dojść dróżkami różańcowymi z Wilczyc. Na północno-zachodnich zboczach Ćwilina znajduje się kilka jaskiń o intrygująco brzmiących nazwach: Grota Rusałki, Schronisko Dwóch Ślimaków, Schronisko Pajęcze, Jaskinia Latających Kamieni. Szczyt zaliczany jest do odznak: Korona Beskidu Wyspowego oraz „102 Wyspy” Beskidu Wyspowego.
2. Czarny Dział (673 m n.p.m.) znajduje się na zachodnim ramieniu Ćwilina. Spod szczytowej polany roztacza się ładna panorama – widać stąd Ćwilin, Mogielicę, Krzystonów, w dolinie widoczna jest wieś Łostówka. Grzbiet jest łagodny; w większości znajdują się tu pola uprawne i łąki. Przez Czarny Dział i Ćwilin wiedzie Główny Szlak Beskidu Wyspowego (pokrywający się z żółtym szlakiem z Mszany Dolnej). Szczyt Czarnego Działu zaliczany jest do odznak: Korona Beskidu Wyspowego oraz „102 Wyspy” Beskidu Wyspowego.

Warianty i modyfikacje

1. Możemy zmodyfikować początek naszej trasy, odpuszczając pierwszy, niezbyt przyjemny odcinek żółtego szlaku. W zamian proponujemy wyruszyć spod Urzędu Miasta w Mszanie Dolnej (ulica Józefa Piłsudskiego 2) ścieżką spacerową na górę Grunwald (513 m n.p.m.). Idziemy najpierw ok. 500 metrów ulicą Józefa Piłsudskiego, a następnie skręcamy w prawo w ulicę Grunwaldzką. Dalej za znakami ścieżki spacerowej. Na górę Grunwald dojdziemy w niecałe 30 minut. Na wzgórzu stoi metalowy krzyż, jest też ławeczka do odpoczynku. Roztacza się stąd ładny widok na Lubogoszcz, Szczebel oraz dolinę Mszanki. Nieco dalej, na rozległej polanie, zamontowano tabliczkę z oznaczeniem szczytu. Grunwald jest zaliczany do odznaki „102 Wyspy” Beskidu Wyspowego. Dalej prosto, wydeptaną ścieżką wśród pól, dochodzimy do żółtego szlaku.
2. Jeśli mamy więcej czasu, możemy zdobyć jeszcze jeden szczyt – Wsołową (624 m n.p.m.) zaliczaną do odznaki Korona Beskidu Wyspowego. W tym wariancie przyda nam się dobra mapa lub nawigacja w telefonie, bowiem szczyt leży poza znakowanym szlakiem. Na Wsołową z Grunwaldu dojdziemy w ok. 30 minut. W miejscu, gdzie szlak żółty gwałtownie skręca w lewo przez pola, idziemy na wprost pod górę. Wychodzimy na kamienistą drogę grzbietową. Skręcamy w prawo i dalej za drogą (bez znaków) dochodzimy do szczytowej polany. Z Wsołowej rozciąga się ładny widok na Beskid Wyspowy. Wracamy na żółty szlak po własnych śladach.

Wskazówki praktyczne

1. Do Mszany Dolnej kursują autobusy z Krakowa, Szczawnicy, Rabki-Zdroju i Limanowej. Samochód najlepiej zaparkować na dużym, bezpłatnym parkingu między kościołem św. Michała Archanioła a Urzędem Gminy. Auto możemy zostawić także na parkingu za wiaduktem kolejowym, przy ulicy Zielonej, tuż przy żółtym szlaku.
2. Do Gruszowca (w miejscu, gdzie kończymy wędrówkę) kursują autobusy z Mszany Dolnej i Limanowej. Parking dla turystów zmotoryzowanych znajduje się na przełęczy Gruszowiec, przy drodze krajowej nr 28, obok baru „Pod Cyckiem” (parking jest płatny).
3. W Mszanie Dolnej możemy kupić prowiant na drogę. W miejscowości jest możliwość skorzystania z gastronomii. Na końcu naszej wędrówki – na przełęczy Gruszowiec – znajduje się bar „Pod Cyckiem”, w którym można zjeść ciepły, domowy posiłek. Jest to znane miejsce o długiej historii, często odwiedzane przez turystów zmierzających na Śnieżnicę i Ćwilin.
4. Trasa jest typowo terenowa o zróżnicowanej nawierzchni (leśne ścieżki, polne dróżki). Podejście na Czarny Dział z Mszany Dolnej jest dość długie, ale łagodne. Zejście z Ćwilina na przełęcz Gruszowiec niebieskim szlakiem jest bardzo strome i kamieniste. Na wędrówkę zabierzmy sprawdzone obuwie turystyczne.
5. Odpoczynek warto zaplanować na polanie Michurowej, skąd roztacza się piękna panorama. Jest tu miejsce na rozpalenie ogniska. Na Czarnym Dziale znajdują się ławeczki, zatem warto przysiąść tu na chwilę w drodze na Ćwilin.