Błatnia z Brennej

Plan wycieczki

1. Trasę zaczynamy obok przystanku autobusowego Brenna Centrum, gdzie znajduje się skrzyżowanie szlaków.
2. Czarnym szlakiem idziemy na górski przysiółek Brennej - Pod Las, gdzie jest kolejne skrzyżowanie szlaków.
3. Na przysiółku Pod Las zmieniamy kolor szlaku na zielony (kierunek Schronisko PTTK Błatnia).
4. Chcąc wejść na szczyt Błatniej (917 m n.p.m.), przy schronisku wchodzimy na szlak żółty (kierunek Klimczok). Po chwili znajdujemy się na rozległej szczytowej hali na Błatniej.
5. Ze szczytu do schroniska wracamy tym samym żółtym szlakiem. Podobnie, spod schroniska do centrum Brennej wracamy tą samą drogą, czyli najpierw zielonym szlakiem do przysiółka Pod Las, a potem czarnym szlakiem do centrum Brennej.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Podchodząc zielonym szlakiem mijamy zarastającą polanę Stefanka. Jeszcze znad młodnika można dostrzec malowniczą dolinę Chrobaczego Potoku oraz strome zachodnie zbocza Błatniej opadające do tejże doliny. Z kilku miejsc można także dostrzec Skrzyczne (1257 m n.p.m.).
2. Wyżej położona jest polana Szarówka. Znajdziemy na niej kilka drzew, które kiedyś otaczały gospodarstwo góralskie. Jest także okazały Cis Pospolity. Na polanie Szarówka są także dwie stare murowane kapliczki, które są niczym punkt rozpoznawczy tej części Brennej. Przy drugiej (wyżej położonej) kapliczce dobrze jest odpocząć i delektować się widokami na doliny Brennej i górującą nad nimi Równicę (885 m n.p.m.).
3. Idąc od Brennej na Błatnią możemy na odległych stokach górskich zobaczyć niewielkie “skalne dziury w lesie”, czyli dawne kamieniołomy. Jest tak, ponieważ Brenna nazywana była miejscowością kamieniarzy, a to za sprawą występującego w dolinie Brennicy piaskowca godulskiego (zwanego także breńskim). Na terenie Brennej znajduje się kilkanaście kamieniołomów, z których dzisiaj tylko kilka jest czynnych. Największy z breńskich kamieniołomów znajduje się na zachodnich stokach Czupla.
4. Z 12  na 13 maja 1946 roku na grzbiecie między Błatnią a Wielką Cisową zginęło 9 funkcjonariuszy MO i UB podczas bitwy z NSZ-owskim oddziałem Henryka Flamego (pseudonim “Bartek”). Wydarzenie to upamiętnia obelisk poniżej szczytu Wielkiej Cisowej (tablicę z obelisku usunięto przełomem lat 80. i 90. XX w.), obok którego stoi krzyż. Obecnie na obelisku znajduje się tablica upamiętniająca żołnierzy NSZ.
5. Stojąc przy krzyżu można dostrzec ruiny dawnego domostwa na stokach opadających do Jaworza. Była to Chatka Studencka “Wysoki Zamek”, która spłonęła w 1995 roku. Chatka mieściła się w tradycyjnej góralskiej chałupie z bali.
6. Schronisko PTTK na Błatniej zostało otwarte w 1926 roku z inicjatywy niemieckiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody (niem. Naturfreunde) z Aleksandrowic, dzisiejszej dzielnicy Bielska-Białej. Lokalizacja schroniska poniżej szczytu miała uchronić obiekt przed silnymi porywistymi wiatrami, które bardzo często przetaczają się przez halę szczytową na Błatniej. Widać to chociażby po charakterystycznych bukach przy żółtym szlaku w kierunku Klimczoka (1117 m n.p.m.)
7. Widoki ze szczytu Błatniej to przede wszystkim widoki na polską część Beskidu Śląskiego od Skrzycznego (1257 m n.p.m.) na południowym-wschodzie po Czantorię Wielką (995 m n.p.m.) na zachodzie. Patrząc na północ widzimy rozległe płaskie przestrzenie pogranicza Wyżyny Śląskiej, Kotliny Oświęcimskiej oraz Pogórza Cieszyńskiego.
8. W okolicy Błatniej, na Bukowym Groniu oraz na Cisowych znajdują się najwyżej położone góralskie przysiółki Brennej. Jest to także powód, dla którego Gmina Brenna wydała informator o licznych dobrze zachowanych górskich kapliczkach na stokach górskich odchodzących od szczytu Błatniej.

Warianty i modyfikacje

1. Jeśli nie chcemy schodzić z Błatniej tym samym szlakiem, nie mamy zbyt dużej alternatywy w postaci znakowanych szlaków PTTK. Możemy wydłużyć wycieczkę o grzbiet Cisowych schodząc czerwonym i zielonym szlakiem do Górek Wielkich.
2. Możemy także wydłużyć wycieczkę o Chatę Wuja Toma idąc żółtym szlakiem na Stołów, potem szlakiem narciarskim zejść do Przełęczy Karkoszczonka, a dalej żółtym szlakiem turystycznym do Brennej Bukowej.
3. Jeżeli czujemy, że mamy dobrą orientację w terenie i posiadamy bardzo dobrą mapę turystyczną, możemy pokusić się o zejście poza szlakiem. Ze szczytu Błatniej idziemy żółtym szlakiem w kierunku Klimczoka, po kilku minutach wędrówki skręcamy w prawo w leśną drogę schodzącą do przysiółka Bukowy Groń. Z przysiółka możemy zejść w prawo (na północ) na Dolinu Chrobaczego Potoku, a dalej do centrum Brennej. Schodząc z Bukowego Gronia możemy także pójść prosto (na zachód) i dojdziemy do Krzyża Zakochanych, a dalej gminnym Szlakiem Wspomnień do Brennej Bukowej lub do Brennej Lachów.

Wskazówki praktyczne

1. Brenna leży w ślepej dolinie rzeki Brennicy, w jej źródłowym obszarze. Komunikacyjnie, Brenna ma w zasadzie wyłącznie połączenia autobusowe ze Skoczowem oraz Cieszynem (przewoźnikiem jest Wispol). Do Skoczowa i Cieszyna można z kolei dotrzeć autobusami oraz pociągami z wielu miejscowości regionu oraz większych miast (np. Bielsko-Biała, Katowice, Kraków).
2. W Brennej parkingów ogólnodostępnych i bezpłatnych jest bardzo dużo, ale w słoneczne weekendy i to może być za mało. Parking najbliżej szlaku znajduje się w centrum Brennej przy parku linowym. Miejsc parkingowych można także szukać koło kościoła pw. św. Jana Chrzciciela.
3. Szlak czarny jest typowym szlakiem łącznikowym, tj. najkrótszą drogą dojścia do “właściwego” szlaku (w tym wypadku zielonego do Schroniska PTTK na Błatniej). Szlak czarny prowadzi początkową ulicą Jastrzębiec i jest to jedyny asfaltowy odcinek na trasie. Zdecydowana większość trasy to szeroka droga leśna z dużą ilością luźnych kamieni.
4. Pod szczytem Błatniej znajdują się dwa obiekty noclegowe: Schronisko PTTK na Błatniej oraz Ranczo na Błatniej. Z nazwy można by wywnioskować, że schronisko ma ofertę skierowaną do turystów pieszych, natomiast ranczo jako górski ośrodek jeździecki ma ofertę skierowaną do miłośników turystyki konnej. W praktyce oba obiekty przyjmują turystów ze szlaku. W ranczu jest również pełnowartościowa oferta gastronomiczna.
5. Brenna jest miejscowością turystyczną, ale bardziej pasuje do niej określenie “miejscowość letniskowa”. Oznacza to, że w letnim sezonie turystycznym w Brennej jest naprawdę dużo Turystów, w szczególności miłośników wypoczynku nad rzeką Brennicą. W słoneczne dni wolne oraz weekendy także w Brennej bywa dużo Turystów. W pozostałe dni oraz innymi porami roku Brenna jest bardzo cichą i spokojną miejscowością. Niektóre atrakcje Brennej (np. wesołe miasteczko, stoiska gastronomiczne przy amfiteatrze) mogą mieć charakter sezonowy. Można powiedzieć, że Brenna ma dwa oblicza: masowej turystyki letniskowej i spokojnej turystyki kwalifikowanej. Niejednokrotnie dużo osób jest w centrum Brennej, ale na obrzeżach i szlakach górskich panuje cisza i spokój. Tę specyfikę Brennej warto mieć na uwadze przy planowaniu wypoczynku.