Bacówka PTTK na Krawcowym Wierchu z Glinki

Plan wycieczki

1. Trasę zaczynamy obok przystanku autobusowego Glinka Szkoła.
2. Za znakami żółtego szlaku turystycznego (kierunek Krawców Wierch) wchodzimy w boczną drogę. Żółty szlak doprowadzi nas wprost do Bacówki PTTK na Krawcowym Wierchu.
3. Z okolic Bacówki PTTK na Krawcowym Wierchu wracamy tą samą trasą, czyli żółtym szlakiem przez Kubiesówkę.
4. Trasę kończymy na przystanku autobusowym Glinka Szkoła.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Glinka jest miejscowością o korzeniach wołoskich. Kolonizacja wołoska dotarła do Glinki (podobnie jak do sąsiednich miejscowości) około XVII wieku. Mimo koncentracji zabudowy wzdłuż głównej drogi w dolinie potoku Glinka, miejscowość nadal zachowała mocno rozrzedzony charakter zabudowy w postaci licznych górskich przysiółków. W dwudziestoleciu międzywojennym w dolnej części wsi pojawił się niewielki kamieniołom (jego najlepsze czasy przypadają na lata 60. i 70. XX w.), w miejscu którego dzisiaj znajduje się atrakcja całej Gminy Ujsoły, czyli Geopark Glinka.
2. Wędrując żółtym szlakiem turystycznym, pierwsze kwadranse pokonujemy w praktyce drogą dojazdową do góralskich domostw. Szlak żółty przechodzi obok przysiółków Kulówka, Kubiesówka oraz Długi Groń. Widoki na tym odcinku są zdominowane przez góry nad Glinką oraz Soblówką, czyli przez Grupę Oszastu (1155 m n.p.m.), Rycerzową Wielką (1226 m n.p.m.) i Małą (1207 m n.p.m.) oraz Muńcół (1165 m n.p.m.). Jest to obszar źródłowy potoku Ujsoła rozdzielający obszar Pasma Pilska i Pasma Wielkiej Raczy w Beskidzie Żywieckim. Grzbiet, w ciągu którego leży Krawców Wierch (1080 m n.p.m.) jest zaliczany do Pasma Pilska. Pobliska Przełęcz Glinka (845 m n.p.m.) jest uznawana za granicę między Pasmem Pilska a Pasmem Wielkiej Raczy. Ostatnimi czasy pojawiło się jednak wiele teorii i badań geologicznych, które wchodzą w polemikę z zaprezentowanym tutaj podziałem.
3. Z Długiego Gronia oraz okolic przekaźnika radiowo-telewizyjnego na Kubiesówce (868 m n.p.m.) możemy natrafić na dalekie obserwacje w kierunku południowo-wschodnim. Nad Przełęczą Glinka wytworzyło się “górskie okno na świat”, przez które możemy podziwiać góry Słowacji oraz fragment grzebienia Tatr. Gdy pokręcimy się po okolicach wieży przekaźnika (poza szlakiem), możemy mieć także bardzo ładne widoki na północ i północny-zachód. Zobaczymy wówczas nie tylko Beskid Żywiecki nad Ujsołami i Złatną, ale także Pasmo Wiślańskie Beskidu Śląskiego z Baranią Górą (1220 m n.p.m.) na czele.
4. Przejście żółtym szlakiem od Długiego Gronia do Bacówki PTTK na Krawcowym Wierchu teoretycznie wiedzie w lesie. W praktyce są to lasy gospodarcze, mocno przerzedzone. Co jakiś czas możemy zatem obserwować jak poszerzają się nam widoki na Pasmo Wielkiej Raczy oraz w kierunku Beskidu Śląskiego.
5. Bacówka PTTK na Krawcowym Wierchu (otwarta w 1976 r.) jest drugim w historii polskiej turystyki górskiej schroniskiem turystyki kwalifikowanej wybudowanym według projektu Stanisława Karpiela i pomysłu Edwarda Moskały. W zamyśle takie schroniska miały być bardzo prymitywne (m.in. brak stałego dostępu do prądu, brak rozbudowanej oferty gastronomicznej) dla najbardziej wprawionych turystów wędrujących z plecakiem po górach. Jako pierwsza w 1975 roku została otwarta Bacówka na Hali Rycerzowej. Bacówki PTTK mają piękną historię i malowniczo wtapiają się w górski krajobraz. Żółty szlak turystyczny jest swoistym hołdem łączący te dwie najstarsze Bacówki PTTK w Beskidach.
6. Bacówka PTTK na Krawcowym Wierchu w praktyce znajduje się na wysokości 1041 m n.p.m. na Hali Krawcula około 700 metrów wędrówki od szczytu Krawcowego Wierchu osiągającego wysokość 1080 m n.p.m. Hala Krawcula jest bardzo rozległa, przez co dostarcza nam widoków na południowo-zachodnią część Beskidu Żywieckiego, Beskid Śląski oraz czeski Beskid Śląsko-Morawski. Najbardziej kultowy oraz malowniczy jest jednak widok z hali na Bacówkę PTTK ze słowacką Małą Fatrą w tle. Najlepsze widoki możemy podziwiać z ostatniej stacji drogi krzyżowej (prowadzącej wzdłuż żółtego szlaku od kościoła w Glince). Jest tam kilka ławeczek, drewniany krzyż oraz drewniana rzeźba Chrystusa Frasobliwego.
7. Nazwa Krawcowego Wierchu oraz Hali Krawcula nawiązuje do legendy o krawcu, który mieszkał w okolicy. Szył on piękne kożuchy. Gdy właściciel tych ziem ujrzał mężczyznę w tak wspaniałym kożuchu, zażyczył sobie identyczny. Efekt prac krawca był dla właściciela ziem tak wspaniały, że w podziękowaniu darował on krawcowi całą polanę. Dzięki temu krawiec latem wypasał tu owce, a zimą w szałasie szył kożuchy. To oczywiście streszczenie legendy, ponieważ można znaleźć różne przekazy mówiące nawet o krawcu szyjącym kożuchy do Wiednia dla rodziny cesarskiej. Wcześniej, szczyt Krawcowego Wierchu nosił nazwę Straceniec. Dzisiaj Straceńcem nazywamy potok mający swoje źródła poniżej hali, który spływa do doliny Bystrej w Złatnej.
8. Krawców Wierch (słow. Grúniky, 1080 m n.p.m.) jako szczyt leży w grzbiecie górskim będącym częścią w grzbiecie Europejskiego Działu Wodnego (tzw. Wododziału Europejskiego). Oznacza to, iż wody spływające na słowacką stronę płyną do Morza Czarnego, a wody spływające na polską stronę płyną do Morza Bałtyckiego. Europejski Dział Wodny to także granica o charakterze historycznym, dawniej oddzielał on tereny Królestwa Polskiego od Północnych (Górnych) Węgier, a dokładnie w tym miejscu dwa ważne regiony historyczne: Żywiecczyznę (Małopolskę) od Orawy.
9. W Glince znajduje się Geopark Glinka, miejsce wyjątkowe na mapie Beskidów. W nieczynnym kamieniołomie mamy połączenie niewielkiego parku linowego z tyrolką, naturalnych i sztucznych ścianek wspinaczkowych z basenem zasilanym górskimi wodami. Wszystko to w otoczeniu wiat, ławeczek i z budynkiem restauracji po środku.

Warianty i modyfikacje

1. Do Bacówki PTTK na Krawcowym Wierchu prowadzi jeszcze krótsza trasa z mniejszą sumą podejść. Jest to słowacki niebieski szlak graniczny. Ruszamy wtedy z byłego przejścia granicznego na Przełęczy Glinka (845 m n.p.m.) i za znakami słowackiego niebieskiego szlaku dochodzimy do Krawcowego Wierchu. Ta trasa posiada wyłącznie jedno strome podejście, dokładnie na Jaworzynę (1043 m n.p.m.).
2. Możemy trasę zamienić w przejście polskimi szlakami z Glinki do Złatnej. Do Bacówki PTTK na Krawcowym Wierchu idziemy zgodnie z opisem trasy. Z Hali Krawcula schodzimy niebieskim szlakiem . Przez dolinę potoku Straceniec docieramy do przystanku autobusowego Złatna Szkoła.
3. Jeżeli mamy ochotę zobaczyć sporą część słowackiej Orawy (także Tatry, Niżne Tatry i Góry Choczańskie), możemy słowackim niebieskim szlakiem granicznym wejść na sąsiedni szczyt - Grubą Buczynę (1132 m n.p.m.). Od strony słowackiej jest potężny obszar wycinki lasu, który obecnie stanowi rewelacyjny punkt widokowy. Z Grubej Buczyny powinniśmy wrócić na Krawców Wierch tą samą trasą.

Wskazówki praktyczne

1. Na przystanek autobusowy Glinka Szkoła dojeżdżają busy z Rajczy, Milówki oraz Żywca (przewoźnikiem jest firma Thermocar). W tych trzech miejscowościach można przesiąść się na busa z pociągu, ponieważ przez Żywiec, Milówkę i Rajczę prowadzi linia kolejowa relacji Katowice - Bielsko-Biała - Zwardoń.
2. Przy drodze obok szkoły w Glince jest parking dla samochodów osobowych, który na co dzień w zupełności wystarcza. Jeżeli jednak trafimy w jeden z wyjątkowych terminów, kiedy ten parking jest pełny, możemy skorzystać z kilku miejsc parkingowych obok przystanku autobusowego Glinka Rondo, obok sklepu Delikatesy Centrum albo obok Geoparku Glinka.
3. Szlak żółty z Glinki do Bacówki PTTK na Krawcowym Wierchu pokrywa się z drogą dojazdową do domostw oraz z drogą dojazdową do bacówki. Podejście na Kubiesówkę to przede wszystkim droga asfaltowa i betonowe płyty. Od Długiego Gronia do Bacówki idziemy szeroką leśną drogą. Przecina ona liczne młaki (tereny naturalnie błotniste), przez co nawet w okresie suszy jest tam naprawdę błotniście. Na tym szlaku jest akurat niewiele miejsc z luźnymi kamieniami.
4. Pod szczytem Kubiesówki działa agroturystyka, a z kolei na Długim Groniu są kwatery prywatne i domki na wynajem. Z okresu przełomu XX i XXI wieku zachowały się na wielu mapach oznakowania jakoby obiekty te były “chatkami turystycznymi”, “schroniskami młodzieżowymi”, albo pełnowartościowymi “schroniskami górskimi”. Sugeruje to, iż możemy w nich liczyć na nocleg bez rezerwacji, nocleg “na glebie” albo posiłki dla gości “ze szlaku”. Na czas tworzenia tego opisu żadna z w/w nie ma miejsca. Obiekty traktujmy zatem jako standardowe obiekty noclegowe. Są one wartościowe i z pięknymi widokami, ale nie są “schroniskami”. Wbrew pozorom, to częsty błąd na mapach w regionie Beskidów.
5. Gastronomia na trasie ogranicza się wyłącznie do Bacówki PTTK na Krawcowym Wierchu. W samej Glince możemy skorzystać z oferty pizzerii-restauracji w Geoparku Glinka.