Spacerowa pętla na Halę Boraczą z Żabnicy

Plan wycieczki

1. Trasę zaczynamy obok przystanku autobusowego Żabnica Skałka. Skrzyżowanie szlaków jest dokładnie obok ławek przystanku w kierunku Żywca.
2. Wchodzimy na czarny szlak turystyczny w kierunku Hali Boraczej. Na podejściu trzymamy się asfaltowej drogi dojazdowej, czyli w miejscu zejścia czarnego szlaku z asfaltu, my idziemy dalej do góry asfaltem wzdłuż ul. Boracza.
3. Droga asfaltowa wyprowadza nas na Halę Boraczą, gdzie na grzbiecie skręcamy w lewo w niebieski szlak turystyczny i nim w kilka minut dochodzimy do Schroniska PTTK na Hali Boraczej.
4. Ze schroniska niebieskim szlakiem turystycznym “tam i z powrotem” wchodzimy na widokową Polanę Cukiernica. Na Halę Boraczą wracamy zatem tym samym niebieskim szlakiem turystycznym.
5. Z Hali Boraczej schodzimy czarnym szlakiem turystycznym . Początkowo schodzimy leśną drogą, po czym wracamy do (znanej z początku trasy) asfaltowej drogi Doliną Studziańskiego Potoku.
6. Wędrówkę kończymy na przystanku autobusowym Żabnica Skałka.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Żabnica jest miejscowością o korzeniach wołoskich. Kolonizacja wołoska dotarła tutaj około przełomu XVI i XVII wieku. Zabudowa Żabnicy jest skupiona w dolinie potoku Żabniczanka (na części map: Żabnica), ale wieś posiada liczne góralskie przysiółki porozrzucane po stokach Prusowa (1010 m n.p.m.) i grzbietu Abrahamowa (857 m n.p.m.). Najwyższą górą nad Żabnicą jest Romanka (1366 m n.p.m.).
2. Asfaltowa droga dojazdowa oraz czarny szlak turystyczny częściowo prowadzą Doliną Studziańskiego Potoku. Miejsce to ma swój urok, ponieważ w wąskiej dolinie szumi potok i co jakiś czas pieni się na niewielkich progach skalnych. W kilku miejscach możemy także dostrzec odkrywki fliszu karpackiego, w szczególności łupków oraz piaskowców. Urok miejsca jest tak zacny, że znajdująca się w dolinie Kaplica Matki Boskiej Nieustającej Pomocy (z 1951 roku) jest nazywana Kaplicą Zakochanych.
3. Hala Boracza wraz z pobliską Polaną Cukiernicą są częścią bardzo rozległego dawnego obszaru wypasowego. Jeszcze na mapach z pierwszej połowy XX wieku można zobaczyć, że wiele górskich stoków (obecnie zalesionych) stanowiło górskie tereny pasterskie lub pola uprawne. Ciekawostką jest, iż pobliski Prusów (1010 m n.p.m.) jest jednym z najwyżej położonych w okolicy obszarów ugorowych. Nad Żabnicą są nadal zamieszkałe góralskie przysiółki, które sięgają aż do około 900 m n.p.m., dlatego idąc drogą dojazdową mijamy liczne drogowskazy na góralskie przysiółki.
4. Hala Boracza jest halą zabudowaną. Jako jedna z nielicznych hal w Beskidach posiada kilka góralskich przysiółków. Domostwa są także w sąsiedztwie Schroniska PTTK na Hali Boraczej. Sąsiadem schroniska jest Baca, Adam Gruszka. Kultywuje on tradycyjny kulturowy wypas owiec, a przy jego gospodarstwie można nabyć tradycyjne wyroby pasterskie (włącznie z certyfikowanymi oscypkami). Co roku, wzorem pasterskiej tradycji, na Hali Boraczej odbywa się jesienny redyk, tzw. Łossod.
5. Schronisko PTTK na Hali Boraczej swoją historią sięga dwudziestolecia międzywojennego. Początkowo - jako pierwsze żydowskie schronisko na świecie - na Hali Boraczej powstało drewniane schronisko Żydowskiego Towarzystwa Sportowego “Makabi” z Bielska (około 1925-26 roku). W 1932 roku otwarto nowy (obecny) budynek schroniska. Obiekt swoją urodą nie nawiązuje do architektury góralskiej, ale w momencie budowy był jednym z najnowocześniejszych w Beskidach. Obecnie chlubą schroniska nie jest wyposażenie czy architektura, lecz jagodzianki. Do miana kultowych urosły wypiekane tutaj drożdżówki wypełnione jagodami (czarną borówką karpacką) zbieranymi na miejscu w Beskidach. Dla wielu turystów, jagodzianki są celem samym w sobie. :)
6. Widoki z Hali Boraczej są widokami przede wszystkim na zachód (Beskid Śląski w okolicach Koniakowa oraz czeski Beskid Śląsko-Morawski) oraz na wschód (Beskid Żywiecki). Hala Boracza jest miejscem bardzo malowniczym, ale nie jest punktem widokowym, z którego możemy bić rekordy dalekich obserwacji.
7. Widoki z Polany Cukiernica są nieco szersze niż z Hali Boraczej. Na naszej trasie Polana Cukiernica jest traktowana jako punkt widokowy na Beskidy (Śląski, Żywiecki oraz częściowo Beskid Mały) stanowiące tło dla Hali Boraczej. Najlepszy punkt widokowy na Polanie Cukiernica znajduje się powyżej opuszczonego drewnianego budynku, tzw. letniaka.
8. W Węgierskiej Górce i okolicach (m.in. na Hali Boraczej i Hali Lipowskiej) bywał Karol Wojtyła. Jeżeli zatem natrafimy na szlaku lub w schronisku na tajemnicze cytaty z podpisem “Wujek” wiedzmy, że są to słowa Karola Wojtyły.

Warianty i modyfikacje

1. Do Schroniska na Hali Boraczej możemy bez problemu dotrzeć z wózkiem dziecięcym. Droga dojazdowa, czyli pierwsza część trasy, doskonale się do tego nadaje. Musimy jednak zmienić trasę w wariant “tam i z powrotem” drogą dojazdową, ponieważ do spacerowania z wózkiem w ogóle nie nadaje się niebieski szlak na Polanę Cukiernicę oraz czarny szlak od schroniska do Doliny Studziańskiego Potoku.
2. Mając bardzo aktualną mapę oraz umiejętność czytania mapy, można trasę zamienić na bardzo atrakcyjną pętlę między góralskimi przysiółkami. Pierwszą pętlę możemy zatoczyć idąc poza szlakiem od Polany Cukiernica przez przysiółek Dadoki do Żabnicy Kamiennej, a dalej drogą wzdłuż Żabniczanki możemy wrócić do Żabnicy Skałki. Drugą pętlę możemy zatoczyć idąc niebieskim szlakiem z Hali Boraczej na Prusów. Z Prusowa schodzimy wtedy przez przysiółek Wojtatówka do Doliny Studziańskiego Potoku, a dalej czarnym szlakiem dochodzimy do Żabnicy Skałki.

Wskazówki praktyczne

1. Na przystanek autobusowy Żabnica Skałka dojeżdżają busy z Węgierskiej Górki oraz z Żywca. W tych dwóch miejscowościach można przesiąść się na busa z pociągu, ponieważ przez Żywiec i Węgierską Górkę prowadzi linia kolejowa relacji Katowice - Bielsko-Biała - Zwardoń.
2. Parking dla samochodów osobowych jest w Żabnicy Skałce zaraz obok przystanku autobusowego i “blaszaka” (sklep spożywczy). Czasami zdarza się, że parking ten jest pełen. Warto wtedy poszukać miejsc parkingowych przy czarnym szlaku na końcu ulicy Płone.
3. Trasa ma charakter spacerowy. Kierunek wędrówki został ustalony w taki sposób, aby podejście (zdobywanie wysokości) odbywało się łagodniejszym odcinkiem, a zejście (tracenie wysokości) było bardziej strome. Czarny szlak na odcinku Hala Boracza - Dolina Studziańskiego Potoku oraz niebieski szlak na odcinku Hala Boracza - Polana Cukiernica są typowymi terenowymi szlakami turystycznymi. Tam zatem trafiają się kamienie, błoto oraz wystające korzenie. Natomiast droga dojazdowa od Żabnicy Skałki do Hali Boraczej to asfaltowa droga.
4. Hala Boracza jest zamieszkała. Na Hali Boraczej oprócz schroniska znajdują się także inne obiekty noclegowe (pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne, kwatery prywatne i domki na wynajem). Szukając noclegów warto przyjrzeć się szczegółom, ponieważ jest dużo ofert “noclegów na Hali Boraczej” i mogą one być do siebie łudząco podobne.
5. Baca Adam Gruszka na Hali Boraczej posiada swoje gospodarstwo. Sery można u niego zakupić bez problemu. Warto jednak wiedzieć, że idziemy do gospodarstwa, a nie do bacówki. Nie szukajmy zatem w krajobrazie typowej drewnianej bacówki. Jeśli natomiast chcemy zobaczyć jak wygląda bacówka, podejdźmy na Polanę Cukiernica. Tam jest pokazowa bacówka, przy której czasami można spotkać owce oraz pasterzy.