Mosorny Groń i Wodospad Mosorczyk

Plan wycieczki

1. Wędrówkę zaczynamy na przystanku autobusowym Zawoja Podryzowane.
2. Z przystanku ruszamy w wąską leśną ścieżkę za znakami żółtego szlaku turystycznego na Mosorny Groń (1046 m n.p.m.) .
3. Nieco za szczytem Mosornego Gronia docieramy do skrzyżowania szlaków, gdzie zmieniamy znaki na kolor niebieskiego szlaku turystycznego do Zawoi Mosorne.
4. Po stromym zejściu dochodzimy do drewnianych barierek. Jest to zejście do pięknego wodospadu Mosorczyk na Mosornym Potoku. Aby dojść do wodospadu odbijamy w prawo zgodnie z barierkami. Z wodospadu wracamy tą samą ścieżką do niebieskiego szlaku.
5. Za wodospadem, szlak niebieski robi się łagodniejszy i wyprowadza nas na asfaltową drogę w Zawoi Mosorne.
6. Drogą między domami (ok. 1,5 km) nadal niebieskim szlakiem turystycznym docieramy do przystanku autobusowego Zawoja Mosorne.

Atrakcje i walory krajobrazowe

1. Zaraz za przystankiem Zawoja Podryzowane przechodzimy przez urokliwą drewnianą kładkę nad potokiem Jaworzyna. Ma on swoje źródła poniżej Przełęczy Lipnickiej (inaczej Krowiarki, 1012 m n.p.m.), przez którą wiedzie najwyżej położona w polskich Beskidach droga wojewódzka. Źródła potoku Jaworzyna mają wysoką mineralizację. Jadąc DW 957 w kierunku Zubrzycy można się zatrzymać przy źródle i nabrać krystalicznie czystej wody.
2. Nad Doliną Jaworzyny docieramy do zarastających dawnych polan pasterskich, m.in. Zimnej Dziury. Jeszcze w połowie XX wieku stoki górskie nad Zawoją były zdominowane przez pola uprawne i pastwiska. Dzisiaj zarastają lub są już porośnięte gęstymi lasami. Niekiedy jednak można napotkać na polany z pięknymi krajobrazami. Widoki z Zimnej Dziury zdominowane są przez Kiczory (905 m n.p.m.) nad Zawoją Wełczą. To już jest inny Beskid: Makowski (zwany Średnim). Na polanach można dzisiaj spotkać różne odmiany objętych ochroną storczyków.
3. Widoki ze szczytu Mosornego Gronia (1046 m n.p.m.) są przede wszystkim na południowy-zachód na pasmo Babiej Góry. Widać wyraźnie schodkowy układ poszczególnych wierzchołków Babiej Góry oraz piętrowy układ roślinności: najniżej położone lasy to buczyna karpacka (regiel dolny), nad nią wysokogórski bór świerka karpackiego (regiel górny), piętro kosodrzewiny oraz murawy subalpejskie (odpowiednik piętra hal). Ciężko o lepszy punkt obserwacyjny na północny i wschodni obszar Babiogórskiego Parku Narodowego.
4. Na szczycie znajduje się wieża widokowa. Wejście na najwyższy taras widokowy poszerza nam nieco panoramę w kierunku północnym oraz wschodnim. Dzięki temu przy dobrej widoczności możemy podziwiać góry Beskidu Makowskiego nad Zawoją, a także malowniczą północną ścianę Policy. Ponadto, zza Przełęczy Lipnickiej (in. Krowiarki, 1012 m n.p.m.) przy dobrych warunkach można dostrzec kilka tatrzańskich szczytów. Po wejściu na wieżę widokową, patrząc w kierunku północnym lepiej widzimy grzbiet Beskidu Małego. Podobnie, patrząc na zachód możemy dostrzec kilka szczytów Pasma Pilska w Beskidzie Żywieckim, ale i Skrzyczne (1257 m n.p.m.) w Beskidzie Śląskim.
5. Na szczyt Mosornego Gronia wjeżdża kolej kanapowa z Zawoi Policzne. Warto wczytać się w napisy na oparciach, ponieważ ukryte są tam bardzo interesujące zagadki związane z Babią Górą i Beskidami.
6. Wodospad na Mosornym Potoku nosi nazwę “Mosorczyk”, odnoszącą się do gwarowego słowa “mosor” oznaczającego czerpak. Wodospad jest naturalny, spada z 8 metrowego progu skalnego fliszu karpackiego. Jest tym samym jednym z najwyższych wodospadów w polskich Beskidach.
7. W okresie wczesnej wiosny (klimatycznego przedwiośnia) w buczynie niedaleko wodospadu przy niebieskim szlaku łanami rośnie zielony czosnek niedźwiedzi. Roślina ta jest objęta ochroną w całej Polsce, ale m.in. w Beskidach może być zbierana na własne potrzeby. Warto spróbować! Podobnie, w Zawoi Mosorne można znaleźć polany z dywanami krokusów - wcale nie trzeba jechać do Doliny Chochołowskiej… ;)

Warianty i modyfikacje

1. Najpopularniejsza modyfikacja tej trasy to wjazd koleją kanapową PKL Mosorny Groń z Zawoi Policzne. Są tam duże parkingi oraz dwie restauracje.
2. Mosorny Groń może być również traktowany jako punkt wypadowy na szlaki Pasma Policy (1369 m n.p.m.) przez Kiczorkę (1298 m n.p.m.), np. żółtym i czerwonym szlakiem do Przełęczy Lipnickiej (inaczej Krowiarki, 1012 m n.p.m.) lub niebieskim i zielonym szlakiem do centrum Zawoi.
3. Istnieje możliwość przekształcenia trasy w pętlę zostawiając samochód na jednym z parkingów w okolicy Zawoi Wideł (charakterystyczne duże rondo).

Wskazówki praktyczne

1. Do Zawoi najłatwiej dotrzeć busami jadącymi od Krakowa przez Suchą Beskidzką i Maków Podhalański (m.in. Maja Bus, Merc Bus, Zawoja Bus).
2. Na przystanek Zawoja Podryzowane dojeżdżają busy kursujące na Zawoję Policzne. Na przystanek Zawoja Mosorne dojeżdżają busy kursujące na: Zawoję Czatożę, Zawoję Markową i Zawoję Policzne, a do centrum Zawoi dojedziemy busami w kierunku Makowa Podhalańskiego, Suchej Beskidzkiej i Krakowa.
3. Z Zawoi Policzne na szczyt Mosornego Gronia prowadzi wygodny wyciąg kanapowy PKL Mosorny Groń. Kolej kursuje w dni wolne od pracy, weekendy oraz w zimowym i letnim sezonie turystycznym. Dokładny rozkład jazdy warto sprawdzić na stronie PKL.
4. Na szczycie Mosornego Gronia jest budynek gastronomiczny. Nie jest on jednak czynny codziennie, a minione sezony turystyczne pokazały, że nie jest on nawet czynny w każdy sezon. Budynek jest zaznaczony na większości map jako restauracja, lecz nie należy brać go za pewnik. Dobrym sposobem jest sprawdzanie dat i godzin kursowania wyciągu, ponieważ obiekt gastronomiczny jest częścią kompleksu.
5. W okresie funkcjonowania kolei należy zachować szczególną ostrożność ze względu na wzmożony ruch rowerzystów. Na stokach Mosornego Gronia są bardzo popularne trasy do downhillu Babia Góra Trails. Należy stosować się do znaków oraz tablic ostrzegawczych i pod żadnym pozorem nie wolno wędrować trasami zjazdowymi.
6. Trasa wiedzie w większości kamienistą ścieżką. Zejście z Mosornego Gronia niebieskim szlakiem przy intensywnych opadach deszczu staje się korytem potoku. Zdecydowanie jest to propozycja trasy wymagająca górskiego obuwia z grubszą podeszwą.
7. Zaproponowany kierunek wędrówki jest uzasadniony tym, że wiele osób woli dostać się na Mosorny Groń wyciągiem i później zejść do wodospadu. Przy tym kierunku wędrówki suma podejść jest również mniejsza niż przy odwrotnym.