Wzgórza Tynieckie
Opactwo Benedyktynów w Tyńcu o niemal tysiącletniej historii to szczególne miejsce, gdzie przeszłość miesza się z teraźniejszością. Zapraszamy na spotkanie z niezwykłym dziedzictwem kulturowym i przyrodniczym małopolskiej ziemi. Podczas wędrówki przez Wzgórza Tynieckie poznamy unikalne walory Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego.
Tyniec – Wzgórze Wielkanoc – Uroczysko Kowadza – Rezerwat Skołczanka – Bogucianka – Grodzisko (282 m n.p.m.) – Opactwo Benedyktynów
Plan wycieczki
- Wycieczkę rozpoczynamy na przystanku autobusowym w centrum Tyńca, na skrzyżowaniu ulic Bolesława Śmiałego, Benedyktyńskiej i Bogucianka. Za znakami zielonego szlaku idziemy na wschód ulicą Bolesława Śmiałego. Po ok. 15 minutach marszu skręcamy w prawo w ulicę Zagórze. Po chwili mijamy dawny kamieniołom i docieramy na wzgórze Wielkanoc.
- Idziemy ulicą Toporczyków. Zaczynamy ostre podejście na Kowadzę. Dochodzimy do malowniczej, widokowej polanki na terenie uroczyska Kowadza (tu ławeczki i tablica informacyjna).
- Zielony szlak doprowadza do rezerwatu Skołczanka (tu mogiły pomordowanych Żydów, ołtarz polowy wraz z figurą Matki Boskiej w skale, ławeczki).
- Czeka nas teraz urokliwy odcinek prowadzący przez Lasy Tynieckie. Po ok. 50 minutach marszu dochodzimy do pętli autobusowej Tyniec Kamieniołom.
- Zielony szlak prowadzi przez chwilę ulicą Bogucianka, następnie skręcamy w lewo w ulicę Grodzisko. Dochodzimy na górę Grodzisko (282 m n.p.m.), z której bardzo stromym odcinkiem schodzimy do doliny Wisły.
- Wędrujemy wałem wiślanym. Przed nami pięknie prezentuje się opactwo Benedyktynów położone na Górze Klasztornej. Spod klasztoru schodzimy ulicą Benedyktyńską do centrum Tyńca, gdzie kończymy wycieczkę.
Atrakcje i walory krajobrazowe
- Opactwo Benedyktynów w Tyńcu wznosi się na wysokim, wapiennym wzgórzu ponad doliną Wisły. Romańskie fundamenty, gotyckie mury, średniowieczna potęga klasztoru, barokowy kościół, burzliwe dzieje konfederacji barskiej, kasata zakonu w XIX wieku, smutne czasy zaborów, wielki powrót benedyktynów do Tyńca w 1939 roku i trudny okres podnoszenia się z upadku – tak w wielkim skrócie przedstawia się prawie 1000-letnia historia zakonu benedyktynów tynieckich. Każdy kamień i każda cegła klasztoru skrywają ciekawostki i tajemnice tego miejsca.
- Na terenie Wzgórza Wielkanoc znajdował się niegdyś niewielki kamieniołom. Interesująco prezentują się tu odsłonięcia wapieni. Na uwagę zasługują murawy kserotermiczne, czyli ciepłolubne zbiorowiska roślinne porastające dobrze nasłonecznione zbocza o podłożu wapiennym.
- Uroczysko Kowadza leży w południowej części Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego. Kowadza to wapienne wzgórze, z którego roztacza się ładny widok na dolinę Tyńca, pobliskie wzgórze Wielkanoc oraz Boguciankę. Szczególnie ładnie jest tu wiosną – na przełomie maja i czerwca – kiedy na Kowadzy pojawia się skalnik driada, motyl rzadko występujący w Polsce. Południową część wierzchowiny porastają ciepłolubne murawy kserotermiczne objęte ochroną. Na terenie uroczyska znajduje się malownicza polanka, na której usytuowano ławeczki oraz mapę z opisem atrakcji okolicy.
- Nasza trasa przebiega przez cenny przyrodniczo Rezerwat Skołczanka. Tuż przy szlaku znajduje się leśny ołtarz polowy i figura Matki Boskiej postawiona w latach 50. XX wieku przez ojca Piotra Rostworowskiego (opata benedyktyńskiego). Nieopodal znajdują się dwie mogiły Żydów zamordowanych w 1942 roku.
- Góra Grodzisko (282 m n.p.m.) – dziś w całości porośnięta lasem – skrywa pozostałości dawnego grodu. Na szczycie wzgórza, na południe od zielonego szlaku, znajduje się wał kamienno-ziemny z okresu kultury łużyckiej (tj. sprzed 2500 lat). Z Grodziskiem związanych jest wiele legend i podań.
- Szlak okrężny wokół Tyńca znaczony kolorem zielonym o długości ok. 10 km – ze względu na swój przebieg – jest często nazywany Szlakiem Siedmiu Wzgórz. Trasa przebiega przez Bielańsko-Tyniecki Park Krajobrazowy.
Warianty i modyfikacje
- Trasę możemy zmodyfikować, rezygnując z przejścia całej pętli. W zamian proponujemy spokojny, leśny spacer po Lasach Tynieckich. Samochód parkujemy na końcu ulicy Obrony Tyńca, gdzie znajduje się niewielki, leśny parking. Stąd zielonym szlakiem możemy podejść do rezerwatu Skołczanka lub udać się na południe, by zdobyć Ostrą Górę. W pobliżu parkingu zaczyna się też ładna ścieżka edukacyjna znaczona biało-czerwonym kwadratem .
- Trasę możemy przejść w odwrotnym kierunku, zaczynając wycieczkę od wizyty w opactwie benedyktyńskim.
Wskazówki praktyczne
- Parking znajduje się poniżej opactwa tynieckiego, na ulicy Benedyktyńskiej, tuż obok cmentarza parafialnego. W weekendy – zwłaszcza w godzinach nabożeństw – parking bardzo szybko się zapełnia. W takiej sytuacji lepiej zaparkować samochód po drugiej stronie opactwa, na dużym parkingu znajdującym się przy ulicy Promowej, tuż przy brzegu Wisły.
- Do Tyńca kursuje krakowska komunikacja miejska – linia nr 203 oraz linia nr 112. Wysiadamy na przystanku „Tyniec” lub na przystanku „Bolesława Śmiałego” (jeśli chcemy w pierwszej kolejności udać się na wzgórze Wielkanoc).
- W Tyńcu jest wiele miejsc, gdzie możemy zjeść ciepły posiłek lub usiąść na kawie i ciastku. Na terenie opactwa znajduje się kawiarnia, restauracja oraz sklepik benedyktyński. W weekendy siostry benedyktynki z klasztoru w Staniątkach sprzedają własnoręcznie zrobione wyroby i ciasta. Poza terenem klasztoru – nieopodal przystani przy ulicy Promowej – znajdują się punkty z małą gastronomią, nieco dalej restauracja Tarasy Tynieckie.
- Istnieje możliwość zwiedzania opactwa z przewodnikiem. Godziny zwiedzania oraz cennik znajdują się na stronie: kultura.benedyktyni.com/wizyta-w-opactwie/cennik.
- Pętla przez Wzgórza Tynieckie prowadzi w większości leśnymi ścieżkami, delikatnie pofalowanym terenem. Podczas wędrówki spotkamy też odcinki wiodące drogą asfaltową. Na trasie znajduje się kilka ładnych punktów widokowych, z których roztacza się interesująca panorama na okolicę (m.in. ze wzgórza Wielkanoc oraz z Kowadzy). Pewnym utrudnieniem może być krótkie, ale bardzo strome zejście z Grodziska oraz dość ostre podejście na Kowadzę. Na leśnych ścieżkach po opadach może być ślisko.
(współczynnik obliczony automatycznie, funkcjonalność eksperymentalna)
(dla tempa marszu 4 km/h)
Mapa
Najbliższe trasy
Między Cedronem a Skawinką – z Woli Radziszowskiej do Radziszowa
Długość trasy: 6,71 km
Czas przejścia: 1h 56m
Trudność: Łatwa
Z Radziszowa do Mogilan przez Las Bronaczowa
Długość trasy: 7,34 km
Czas przejścia: 2h 21m
Trudność: Umiarkowana
Las Zabierzowski pętlą z Zabierzowa
Długość trasy: 6,91 km
Czas przejścia: 2h 01m
Trudność: Umiarkowana